Svetske muzičke pozornice

Za temu ovog koncerta, koji pripada ciklusu Čovek i mit, a u čijem fokusu su likovi iz grčke mitologije koji su ostavili snažan pečat u evropskoj kulturi, Andris Nelsons je odabrao Prometeja. On je jedan od najsnažnijih likova grčke mitologije koji predstavlja oličenje hrabrosti, ponosa, prkosa, čovekoljubivosti i težnje za slobodom, a koji je bio vekovna inspiracija pesnicima, slikarima i kompozitorima poput Lista, Forea, Orfa, Huga Volfa i drugih.

U prvom delu programa izvedeni su odlomci iz baleta Prometejeva stvorenja, opus 43 Ludviga van Betovena, kompozitora čija se 250. godišnjica rođenja obeležava širom sveta ove godine, a u drugom - kompozicija Prometej - Poema vatre, opus 60 Aleksandra Skrjabina. Pored ova dva dela, izveden je i Koncert za trubu i orkestar, nazvan Dramatis personae australijskog violiste i kompozitora Breta Dina, koji je ovom prilikom premijerno predstavljen holandskoj publici.

Muziku za balet Prometejeva stvorenja, opus 43 Betoven je komponovao 1801. godine, kada je delo i premijerno predstavljeno publici u bečkom carskom pozorištu, nakon čega je izvedeno još dvadeset osam puta. Svoju premijeru u Njujorku ovo Betovenovo ostvarenje imalo je 14. juna 1808. godine, i to je, kako ukazuju izvori, jedno od prvih kompozitorovih ostvarenja koja su u celosti izvedena u Americi. Inače, predlog da komponuje balet Betoven je dobio od slavnog italijanskog koreografa Salvatorea Viganoa, koji je trebalo delo da predstavi Mariji Tereziji.

Švedski trubač Hokan Hardenberger, jedan od vodećih savremenih interpretatora na ovom instrumentu, studije i specijalizaciju pohađao je u Parizu i Los Anđelesu, a poznat je po svojim izuzetnim interpretacijama i sjajnom virtuoznom umeću. Naime, reči kritičara ukazuju da je Hardenberger jednako impresivan kao izvođač klasičnog muzičkog repertoara, kao interpretator novih dela za trubu, ali i kao muzičar u čijem je fokusu i pronalaženje kompozicija koje u veštoj transkripciji mogu potpuno prirodno da zvuče na trubi. Premijerno je svirao dela savremenih autora poput Harisona Bertvisla, Torua Takemicua, Hansa Vernera Hencea, Arva Perta, a u večerašnjoj emisiji slušaćemo kako uz pratnju Kraljevskog Konserthebau orkestra pod upravom Andrisa Nelsonsa, svira solističku deonicu u Koncertu za trubu Breta Dina, nazvanom Dramatis personae. Ovaj koncert australijskog kompozitora, autora koji inspiraciju za svoja dela pronalazi u literaturi, vizuelnim umetnostima i prirodi, oblikovan je u tradicionalnoj trostavačnoj formi, a podnaslov - Dramatis personae - odnosi se na dramske arhetipove prikazane u muzici. Prvi stav, nazvan Pad superheroja, odnosi se na sukobljene junake i antiheroje od drevne mitologije, preko likova iz stripova i savremenih filmskih likova. Drugi stav nazvan Monolog predstavlja unutrašnji govor nekog od Šekspirovih tragičnih junaka, dok je finale, naslovljeno Slučajni revolucionar, inspirisano Čaplinovim filmom Moderna vremena.

Emisiju uređuje Irina Maksimović Šašić