Majstori baroka

Agostino Stefani je rođen 1654. godine u Kastelfranku u blizini Venecije, ali je svoje poduke iz muzike stekao u Padovi, u tamošnjoj bazilici Svetog Antonija Padovanskog, važnom mestu hodočasničkog kulta ovog sveca. Pre svega je primećen njegov glas i pevački talenat, a u Veneciji je nastupio u operi Demetrio Karla Palavičina sa samo jedanaest godina. Već naredne, dobija angažman u Minhenu na dvoru bavarskog elektora Ferdinada Marije, gde počinje da ga podučava kapelmajstor Johan Kaspar Kerl. Godine 1672. odlazi u Rim gde stiče znanja iz kompozicije kod Erkolea Bernabeija, kapelmajstora bazilike Svetog Petra, pišući neke od svojih prvih kompozicija. Dve godine kasnije se vraća u Minhen na poziciju dvorskog orguljaša, ali ubrzo odlazi na putovanje u Torino i Pariz. U francuskoj prestonici dobija priliku da svoje umeće sviranja čembala prikaže i pred Lujem XIV, kao i da se upozna sa stvaralaštvom Žan-Batista Lilija. Ovaj boravak ostaviće dubok trag na Stefanija, koji će, pošto 1681. godine bude postavljen za upravnika kamerne muzike minhenskog dvora, upriličiti i svoju prvu operu Marko Aurelije u kojoj su Lilijevi uticaji više nego očigledni.

U međuvremenu, na bavarski presto je došao elektor Maksimilijan II Emanuel, koji ne samo da je podržavao Stefanija u njegovoj kompozitorskoj karijeri, već je uvideo i njegov diplomatski talenat. Tokom tajne misije vezane za potencijalni brak između elektora i princeze Sofije Šarlote od Hanovera upoznao je vojvodu Ernsta Avgusta od Hanovera, u čiju službu je stupio 1688. godine. Narednih petnaest godina, koliko je bio u službi hanoverskog dvora, Stefani će se isprva posvetiti muzičkim, a potom diplomatskim aktivnostima. Njegov dolazak u Hanover se poklopio sa uspostavljanjem italijanske operske trupe za koju je Ernst Avgust izgradio veličanstveni teatar. Stefani je postao kapelmajstor ove kuće koja se, iako je postojala samo osam godina, pročula širom Evrope i za koju je napisao veliki broj operskih dela. U poslednjoj deceniji XVII veka, Stefani postaje važan diplomata Hanoverskog vojvodstva, a od 1703. razvija i političku karijeru u službi Elektora Johana Vilhelma u Diseldorfu. Kako je 1680. godine dobio čin sveštenika, napreduje i u crkvenim krugovima, te ga papa postavlja na mesto apostolskog vikara u Severnoj Nemačkoj. Pred sam kraj života izabran je za predsednika Akademije vokalne muzike u Londonu, ali nije uspeo da se vrati kompozitorskoj karijeri, pošto je preminuo u Frankfurtu, 1728. godine. Tom prilikom, veliki broj muzičkih kompozicija je nepovratno izgubljen, dok su diplomatski dokumenti arhivirani. 

U Stefanijevim kamernim duetima – obliku dvoglasne kamerne kantate – koje je pisao tokom čitave muzičke karijere pronalazimo sve karakeristike njegovog stila: suptilne melodije, fokus na jezičke finese, elegantni kontrapunktski rad i formalnu ravnotežu. Ova dela su poput Korelijevih trio sonata drugi kompozitori koristili kao model, a vodeći pevači su ih koristili kao lekcije iz solfeđa, čime je njihov uticaj prevazišao granice XVIII veka. U tom pogledu Stefanijevi kamerni dueti spadaju u red važnih ostvarenja italijanske vokalne muzike barokne epohe rame uz rame sa delima Stradele, Alesandra Skarlatija i mladog Hendla.

Urednica Ksenija Stevanović