Obnavlja se rimski limes

U oktobru su započeti konzervatorsko-restauratorski radovi na poznoantičkom utvrđenju Mora Vagei, na Dunavu kod Negotina, vredni 5.000.000 dinara. Na ovaj način retuširaće se slika još jednog od 60 utvrđenja, koliko ih je registrovano na potezu rimske vojne granice u našoj zemlji, a naći će se na preliminarnoj listi UNESKO-a.

Planirano je da radovi na obnovi traju dva meseca.

Radi se o četvorougaonom, poznoantičkom utvrđenju dimenzija 18,5 h 18,5 m, izgrađenog krajem trećeg i početkom četvrtog veka naše ere, a obnovljeno je i u šestom veku, za vreme vizantijskog cara Justinijana.

Utvrđenje se nalazilo na rimskom putu Egeta (današnja Brza Palanka) i Aquis (Prahovo), a ulazilo je u sastav sistema tvrđava na Dunavu duž granice rimskog limesa.

Takođe, Mora Vagei nalazi se na preliminarnoj listi svetske kulturne baštine (UNESKO). Istraživanja na ovom višeslojnom arheološkom lokalitetu izvedena su početkom 80-ih godina prošlog veka.

Tada je, u sklopu velikih zaštitnih istraživanja povodom izgradnje hidroelektrane Đerdap 2 i podizanja nivoa Dunava, arheološki istražena cela desna obala od Kladova do Prahova.

Utvrđeno je da se radi o kasnoantičkom utvrđenju izgrađenom tehnikom kamena i opeke, sa centralnom kulom formiranom na četiri stuba, tzv. kvadriburgijumom.

To su delovi sistema malih utvrđenja koji se javljaju tokom kasnoantičkog perioda u oblasti donjeg toka Dunava.

Zanimljivo je da je utvrđenje Mora Vagei imalo podrum i bunar ispod kule, a na osnovu nalaza ravnog stakla okolo nje, pretpostavlja se da je imala i zastakljene prozore.

Van utvrđenja, bila su dva odbrambena rova, a u blizini su otkriveni i ostaci rimske putne komunikacije.

Limes u Srbiji činio je niz tvrđava na desnoj obali Dunava koje su gradili rimski legionari. U Srbiji, tok Dunava je dugačak 588 km, od čega je sistemom Limesa obuhvaćeno 450 km na kome se nalazilo oko 60 graničnih tvrđava u pomenutom periodu.

Granice rimske Evrope

Upisivanjem na preliminarnu listu UNESKO-a, Republika Srbija je uključena u međudržavni projekat za serijsku nominaciju projekta Granice rimskog carstva.

Rimski limes je nakon dva veka istraživanja prepoznat kao materijalna baština od izuzetnog značaja za kulturu čovečanstva.

Trenutno se odvija upisivanje pojedinih njegovih delova na listu svetske kulturne baštine UNESKO-a, a krajnji cilj je da se svi njegovi delovi u Evropi, Aziji i Africi objedine u jednu kulturnu monumentalnu celinu.

Ovaj proces u Srbiji je tek započet, a obuhvata popis arheoloških nalazišta koja odgovaraju periodu rimske granice, tj. od početka prvog do sedmog veka naše ere.

Konzervatorsko-restauratorske radove vredne 5.000.000 dinara obezbedilo je Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije.

Projektom rukovodi arheolog Muzeja Krajine u Negotinu Gordan Janjić, a radovi se realizuju uz stručnu saradnju sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture u Nišu.