Gulić: Kralj Aleksandar – od velikog vladara, ujedinitelja do nekog ko je srpskom narodu napravio nepravdu

Nakon nekoliko neuspešnih atentata, kobni po kralja Aleksandra I Karađorđevića bili su pucnji u Marselju. Taj istorijski događaj koji neki tumače i kao početak II svetskog rata i početak kraja Jugoslavije, do današnjeg dana nije u potpunosti rasvetljen.

Poznato je da su izvršioci atentata bili članovi ustaške organizacije, koju je predvodio Ante Pavelić i članovi probugarske struje VMRO. Ali, postoje i teorije da su učestvovale i strane, velike sile. To potvrđuje i istoričar Milan Gulić iz Instituta za savremenu istoriju.

"Nema nikakve dileme da je atentat predstavljao plod dogovora ustaškog pokreta i VMRO, njihova dva lidera sastali su se u Rimu u avgustu 1934. godine. Isto tako nema nikakve dileme da je glavni izvršilac ubistva pripadnik VMRO, a da su njegovi najbliži saradnici i organizatori atentata pripadnici ustaškog pokreta. Međutim, njihov čin ne bi bio moguć bez podrške drugih zemalja. Iza atentata stajale su i Mađarska i Italija, gde su postojali kampovi za obuku ustaša. Te države su bile nezadovoljne poretkom utemeljenim nakon mirovne konferencije u Parizu i promena granica i Kraljevina Jugoslavija nisu im išle u prilog", kaže Gulić.

Dodaje da je sada, skoro devedeset godina kasnije, odnos prema ubistvu kralja Aleksanda uglavnom na nivou zanemarivanja u većem delu nekadašnjeg jugoslovenskog prostora.

"Što se same ličnosti kralja Aleksandra tiče, tu je još važnije reći kakav je odnos. On se razlikuje od države do države koja je nastala na tom jugoslovenskom prostoru. U Severnoj Makedoniji on se percipira kao neko ko je okupirao to područje još u Balkanskim ratovima, u Crnoj Gori se posmatra kao neko ko je ukinuo državnost, u Hrvatskoj kao neko ko je takođe ukinuo ono što je Hrvatska do tada imala i neko ko je tlačio narod. Jedino je nešto drugačiji odnos u Sloveniji, koja je tada dobila više nego što je imala u Austrougarskoj. U Srbiji se odnos prema njegovoj ličnosti i te kako razlikuje. U delu javnosti on se percipira kao veliki vladar, kao osvetnik Kosova što on i jeste bio, kao ujedinitelj, ali se i posmatra kao neko ko je srpskom narodu napravio nepravdu i učino nešto zbog čega su kasnije generacije snosile posledice", smatra Milan Gulić.