Vremeplov (9. januar)

Na današnji dan 1856. godine rođen je srpski kompozitor i muzički pedagog Stevan Stojanović Mokranjac. Bio je horovođa Beogradskog pevačkog društva i član Srpske kraljevske akademije. Muziku je studirao na Velikoj školi u Beogradu i na konzervatorijumima u Minhenu, Rimu i Lajpcigu, a po povratku u otadžbinu osnovao je Srpsku muzičku školu i Beogradski gudački kvartet. Njegove kompozicije odlikuje izvanredan, umnogome neprevaziđen smisao za umetničku obradu narodnih pesama, pri čemu su rukoveti vrhunski domet srpske muzike. Crkvena pojanja nesumnjivo su među najistaknutijim delima celokupnog pravoslavnog bogosluženja. Napisao je i više muzikoloških studija. Dela: 15 "Rukoveti", "Primorski napevi", "Kozar", solo pesma "Lem-Edim", scenska muzika za "Ivkovu slavu", crkvena muzika "Opelo", "Akatist Bogorodici", "Liturgija".

Vajar, ikonopisac i pesnik Janko Brašić rođen je na današnji dan 1906. godine. Brašić je rodonačelnik srpske naive i tvorac "Oparićke škole" naivnih slikara. Svoje prve radove "Autoportret" i "Ikonu svetog Save" naslikao je 1933. godine. Na njegovim platnima dominiraju događaji iz seoske sredine i portreti njegovih ukućana i seljaka. U svom remek - delu "Kolo-sabor" dao je zajednički portret Oparićanaca. Prvi put je izlagao 1937. godine u seoskoj školi. Posle rata je imao bogatu izložbenu aktivnost. Učestvovao je na velikim svetskim izložbama u Baden - Badenu, Parizu, Roterdamu, Bratislavi, Minhenu, Cirihu... Uporedo sa likovnim radom, zalagao se za vrednovanje i negovanje naive kod nas. Tako je osnovana Galerija samoukih likovnih umetnika, danas Muzej naivne umetnosti u Jagodini, u kome se nalazi veliki broj Brašićevih slika.

1254. - Rođen Marko Polo, italijanski moreplovac i putopisac
(Korčula, 09. 01. 1254 - Venecija, 08. 01. 1324)

1890. - Rođen Karel Čapek, češki književnik
(Male Svjatonjovice, 09. 01. 1890 - Strža, 25. 12. 1938)

1900. - Rođena Marija Karađorđević, rumunska princeza, jugoslovenska kraljica
(Goti, 09. 01. 1900 - London, 22. 06. 1961)

1908. - Rođena Simon de Bovoar, francuska književnica
(Pariz, 09. 01. 1908 - Pariz, 14. 04. 1986)

1911. - Poginuo Edvard Rusijan, pilot i konstruktor aviona, pionir naše avijacije
(Gorica, 18. 06. 1886 - Beograd, 09. 01. 1911)

1913. - Rođen Ričard Nikson, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Jorbalind, 09. 01. 1913 - Njujork, 22. 04. 1994)

1921. - Umro Todor Stefanović - Vilovski, naučnik i književni kritičar
(Zemun, 25. 12. 1854 - Žombolj, 09. 01. 1921)

1929. - Rođen Slobodan Kića Stanković, novinar i urednik emisije "Veselo veče "Radio Beograda
(Beograd, 09. 01. 1929 - Beograd, 11. 05. 2007)

1933. - Rođena Milica Manojlović, osnivač i dirigent Hora "Kolibri" RTS-a
(Žabalj, 09. 01. 1933 - Beograd, 18. 01. 2008)

1933. - Rođen Borislav-Reba Ćorković, košarkaški trener
(Dvor na Uni, 09. 01. 1933 - Beograd, 25. 01. 2006)

1941. - Rođena Džoan Baez, američka pevačica
(Njujork, 09. 01. 1941)

1954. - Rođen Mirza Delibašić, košarkaš, reprezentativac
(Tuzla, 09. 01. 1954 - Sarajevo, 08. 12. 2001)

1979. - Osnovan Fond "Nikola Tesla" za podsticanje naučnog stvaralaštva

1990. - U Novom Sadu osnovana izdavačka kuća "Prometej"

1992. - Stvorena Republika Srpska

2005. - Umro Pavle Zorić, književni kritičar, saradnik Radio Beograda
(Kotor, 09. 11. 1934 - Beograd, 09. 01. 2005)

2008. - Umro Dragan Inić, direktor Tehnike Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu
(Kula, 01. 02. 1949 - Novi Sad, 09. 01. 2008)

2008. - Umro Dejan Zlatanovski, tehničar PGP RTS-a
(Lipar, 07. 12. 1957 - Beograd, 09. 01. 2008)