Hrvatska obeležava pad Vukovara

Kolonom sećanja u kojoj je bilo oko 50.000 ljudi, polaganjem venaca i molitvama u Vukovaru se obeležava Dan sećanja na žrtvu Vukovara iz 1991. godine i 21. godišnjica od ulaska JNA u grad.

Kolonu sećanja, na putu od pet i po kilometara od vukovarske bolnice do Memorijalnog groblja žrtava iz Domovinskog rata, vodio je državni vrh, u njoj su bili veterani, građani, ali i u Hagu oslobođen policijski general Mladen Markač.

Kod Memorijalnog groblja molitvu za sve poginule i nestale hrvatske branioce i civile u borbama za Vukovar vodio đakovački i osječki nadbiskup Marin Srakić.

Predsednik Ivo Josipović položio je zajednički venac za sve žrtve Vukovara, u ime predsednika, vlade i Sabora. S njim su bili i premijer Zoran Milanović, predsednik Sabora Josip Leko, šefica diplomatije Vesna Pusić i bivša premijerka Jadranka Kosor.

Vence su položile i delegacije Hrvatskih oružanih snaga, policije, kao i 204. brigade hrvatske vojske koja je 1991. godina bila stacionarana u gradu i u čije ime je venac položio poslednji komandant odbrane grada Branko Borković.

Osim njih vence su položili i predstavnici koordinacije veteranskih udruženja i delegacija vukovarsko-sremske županije i grada Vukovara. Misu je služio i apostolski nuncij u Hrvatskoj Alesandro Deriko.

U koloni sećanja bio je i Markač koga je u petak oslobodio sud u Hagu i koga su svi srdačno dočekali. Ante Gotovina, shodno svojoj jučerašnjoj izjavi da će biti prilike da se narednih dana pokloni žrtvama i saborcima, nije danas došao u Vukovar.

"Još sam pun utisaka i beskrajno srećan. Nakon zatvora sad sam na slobodi i okružen podrškom velikog broja ljudi koji su uvek bili uz mene i uz generala Gotovinu. Danas smo svi skupa, sva srca zajedno kucaju", rekao je Markač.

Naglasio je da su dobili slobodu za "Oluju" koja je prestala biti pretnja, a da oni nisu ratni zločinci nego časni vojnici.

Po službenim hrvatskim izvorima, bitka za Vukovar počela je 25. avgusta, a prema srpskim izvorima 13. avgust.

Borbe su se završile 18. novembra 1991. slomom hrvatskih snaga, od oko 1.800 pripadnika Zbora narodne garde, policije i dobrovoljaca HOS-a u 204. vukovarskoj brigadi. Borovo naselje su JNA i dobrovoljačke jedinice zauzeli dva dana kasnije.

U borbama su s hrvatske strane poginula 1.624 osobe, a ranjeno ih je više od dve i po hiljade ljudi svih nacionalnosti. Ukupne procene poginulih su od tri do pet hiljada, a razrušeno je skoro 90 odsto objekata u gradu.

Oko pet hiljada zarobljenika provelo je nekoliko meseci u zatvorima i logorima na istoku Hrvatske i u Srbiji, a nakon borbi iz grada je otišlo oko 22 hiljade građana.

Na popisu zatvorenih i nestalih lica još je 436 osoba kojima se trag gubi u Vukovaru.
Na širem području Vukovara su ekshumirane 1.232 žrtve rata, od kojih 938 iz masovne grobnice na vukovarskom Novom groblju, 200 na poljoprivrednom dobru Ovčara, a ostale u drugim delovima Vukovara i okolnim mestima.

Civilna vlast u Vukovaru formirana je početkom decembra 1991. a Vukovar je bio administrativni centar Srpske automomne oblasti Slavonije, Baranje i zapadnog Srema.

To područje bilo je pod upravom Prelazne administracije UN (UNTAES) od 15. januara 1996. godine do 15. januara 1998, kada je vraćena pod upravu Hrvatske.

Miran prelazak tog područja omogućio je da većina Srba ipak ne ode u zbegova kao što je to bilo u ostatku Krajine, pri čemu se polovina još nije vratila.

Za zločine u Vukovaru sud u Hagu je optužio nekadašnjeg gradonačelnika tog grada Slavka Dokmanovića, trojicu bivših oficira JNA - Mileta Mrkšića, Veselina Šljivančanina i Miroslava Radića, i bivšeg predsednika Republike Srpske Krajine Gorana Hadžića.

Dokmanović je uhapšen u junu 1997, a godinu dana kasnije izvršio je samoubistvo u haškoj pritvorskoj jedinici Sheveningenu. General Mile Mrkšić je osuđen na 20 godina zatvora, pukovnik Veselin Šljivančanin naknadno je pravosnažno osuđen na deset godina, a u međuvremenu je pušten na prevremenu slobodu, dok je kapetana Miroslava Radića Haški tribunal oslobodio optužbe.

Hadžić je bio u bekstvu do jula 2011. godine kad je uhapšen na Fruškoj Gori i izručen Haškom tribunalu gde mu je pre mesec dana počelo suđenje.

Sud u Beogradu do sada je na visoke zatvorske kazne osudio 15 lica koja su učestvovala u likvidaciji zarobljenika na Ovčari nakon pada grada.