Oratorijum – Johan Jozef Fuks: Trijumf vere

Ove godine, pak, navršava se i 370. godina od Fuskove smrti, a ta 1741. godina se smatra krajem barokne epohe u Austriji.

Na koncertu održanom u veličanstevnom zdanju barokne opatije Melk u Austriji učestvovali su ansambl Kelnska akademije pod upravom Mihaela Aleksandera Vilensa.

U solističkim deonicama čućete soprane Gabriele Hirdajs kao Nebesku ljubav i Niki Kenedi, kao Nevinost, potom alt Ursulu Ajtinger koja personifikuje Veru, tenora Johanesa Vajsa kao Zemljsku ljubav i basa Stivena Meklauda koji predstavlja Razdoblje.

Johan Jozef Fuks je svoje obrazovanje započeo u Gracu, da bi ga nastavio u Ingolštatu na jezuitskom univerzitetu, gde je pored muzike studirao i pravo, logiku i jezike. Ova znanja će doprineti njegovom kasnijem rukovođenju dvorskom kapelom u Beču.

Na početku karijere Johan Fuks je bio orguljaš u malim gradovima, da bi oko 1696. godine dobio službu u bečkoj Šotenkirhe. Vrlo je teško objanisti kako je Fuks napredovao od provincijskog muzičara do glavnog dvorskog kapelnika, te su gotovo svi Fuksovi biografi citirali psuedo-mitološku priču Johana Šlebea iz 1745. godine. Ova zabeleška govori o tome da je kompozitor privukao pažnju cara Leopolda I svojim misama, dok je bio u služi neimenovanog mađarskog biskupa. Car je potom tražio da se jedna od ovih misa izvede u Beču, gde su je italijanski dvorski kompozitori dočekali na nož.

Kada je druga Fuskova misa izvedena, ali ovaj put pod maskom «anonimnog italijanskog autora», svi su bili oduševljeni. Zbog toga je car, uz veliko protivljenje italijanske frakcije, dao Fuksu dvorsku službu.

Iz ove «patriotske» priče muzikolozi su ipak izveli faktorafske podatke: pretpostavlja se da je Fuks bio u službi mađarskog nadbiskupa Leopolda fon Koloniša sa kojim je najverovatnije putovao u Rim gde je stekao znanje družeći se i učeći kod poznatih italijanskih kompozitora. Time se objašnjava italijanski uticaj na Fukskovu muziku koji je zajedno sa drugim dvorskim muzičarima, poput Bonončinija počeo da uvodi elemente poznog baroka u muzičke žanrove Habsburškog dvora. Početkom XVII veka cera je postavio Fuksa za zamenika kaplemjastora katedrale Svetog Stefana, da bi po dolasku na vlast cara Karla VI, 1715. godine kompozitor postao i glavni kapelmajstor carskog dvora.

Johan Fuks je bio aktivan na polju pedagogije, o čemu svedoči jedno od njegovih  teorijskih dela - traktat Doktor Gradus ad Parnasum iz 1725. godine. Među njegovim studentima bili su Gotlib Mufat, Georg Vagenzajl i Jan Dismas Zelenka, a po svedočenju Karla Filipa Emanuela Baha, njegova otac Johan Sebastijan je ubrajao Fuksa među savremenike kojima se najviše divio.

Emisiju uređuje Ksenija Stevanović