Žorž Ditui: Anri Matis i vizantijski prostor (2)

Žorž Ditui (Georges Duthuit), francuski vizantolog i jedan od najuticajnijih tumača dela slikara Anrija Matisa, u ovom ogledu dovodi u vezu dve, naizgled, sasvim oprečne tradicije: srednji vek i moderno iskustvo. Zastupajući neomedijevalističku tezu da se neraskidiva sprega estetskog i društvenog najeksplicitnije ostvarila u Vizantiji, i smatrajući da umetnost u dvadesetom veku (treba da) teži dostizanju sličnog, ali modernom dobu primerenog duhovnog jedinstva, Ditui nastoji da pokaže u kojim se tačno elementima vizantijska umetnost i slikarstvo Anrija Matisa poklapaju, i kako opus ovog umetnika, posle viševekovne vladavine renesansnog koncepta slike, ponovo vraća u opticaj vizantijski tip sjedinjavanja umetničkog dela i njegovog okruženja, ambijentalni karakter slike i afektivni doživljaj njene površine.

Ovaj pesnički nadahnut esej – čiji prvi deo predstavlja temeljno izlaganje vizantijske civilizacije i specifičnog karaktera njene umetnosti, a drugi pronicljivo sagledavanje dela Anrija Matisa – izvorno je objavljen u uticajnom avangardnom časopisu Transition Forty-Nine (br. 5, 1949). Tekst je sačuvan u engleskom prevodu Semjuela Beketa, a zatim preveden na francuski jezik i objavljen u zborniku Dituijevih studija o Matisu, Écrits sur Matisse 1993. godine. Tekst „Matis i vizantijski prostor” bio je važna lektira apstraktnim umetnicima u Americi, i ključna je referenca za izučavanje Matisovog slikarstva.

Preveo sa engleskog Milovan Novaković.

Čitala je Gordana Gačić.
Urednica emisija Tanja Mijović.