Antologija srpske muzike

Prvo Beogradsko pevačko društvo, osnovano 14. januara 1853. godine, predstavlja jednu od najstarijih muzičkih institucija u Srbiji, koja je svojim delovanjima obeležila muzička stremljenja naše nacionalne škole u XIX i početkom XX veka. Kako Danica Petrović navodi u letopisu objavljenom povodom 150 godina od nastanka društva, ovaj hor je osnovan radi „zabave, međusobnog uvažavanja i obučavanja u muzici". Aktivnosti Prvog beogradskog pevačkog društva u početku su obuhvatale priređivanje večeri u kojima je pored pevanja, horskog i solističkog, bilo mesta i za besede. Takođe, radilo se i na muzičkom opismenjavanju članova, a brinulo se i o školovanju i stipendiranju mladih muzičkih talenata od kojih će neki, poput Stevana Stojanovića Mokranjca, postati budući dirigenti društva.

Repertoar Društva zasnivao se isprva na svetovnim delima nemačkih autora, da bi Kornelije Stanković napravio zaokret prema srpskim i slovenskim horskim kompozicijama. Iz aktivnosti društva krajem XIX veka nastaje i Srpska muzička škola, čime se dalje profesionalizuje muzički život u Srbiji, što omogućava izvođenje većih vokalno-instrumentalna dela sa svetskog repertoara, kao i operskih i simfonijskih prvenaca domaćih kompozitora.

Među horovođama Prvog beogradskog pevačkog društva pronalazimo pelejadu najvažnijih kompozitora koji su delovali u Srbiji u XIX veku - od pomenutih Korenlija Stankovića i Stevana Stojanovića Mokranjca, kada društvo doživljava poseban uzlet, preko Davorina Jenka i Josifa Marinkovića. U prvoj polovini XX veka društvo se pak otvara prema jugoslovenskom repertoaru pod rukovodstvom Koste Manojlovića, dok Predrag Milošević tridesetih godina izvodi sa članovima i nekoliko većih vokalno-instrumentalnih dela Verdija, Dvoržaka i Hendla, te 1937. godine u Budimpešti osvaja i prvu nagradu na Internacionalnom takmičenju horova. Pored ovih dirigenata i kompozitora sa Prvim beogradskim pevačkim društvom sarađivali su i Stanislav Binički, Stevan Hristić, Miloje Milojević, Aleksandar Gavanski, Vojislav Ilić, Dimitrije Stefanović, Dušan Miladinović, Bojan Suđić, Divna Ljubojević, Vladimir Milosaveljvić, a od 2014. godine na njegovom čelu je Svetlana Vilić.

Prvo beogradsko pevačko društvo je od 1896. godine podeljeno na dve sekcije - svetovnu i crkvenu, koja je redovno pevala na bogosluženjima. Upravo je ova crkvena, bogoslužbena aktivnost ostala neprekinuta do današnjih dana i vezana je za Sabornu crkvu u Beogradu, odnosno za pokroviteljstvo Patrijaršije. U tom pogledu u poslednjih 40 godina, Prvo beogradsko pevačko društvo dominantno izvodi duhovnu muziku, dok su nastupi sa drugačijim repetoarom postali vrlo retki. Treba istaći da društvo poseduje vredan arhiv i jednu od najbogatijih nototeka u našoj zemlji, u kojoj se čuvaju važni rukopisi.

Urednica Ksenija Stevanović