Majstori baroka

Vajlhlajn je rođen 1652. godine u Lincu u muzičkoj porodici, a kao devetnaestogodišnjak zamonašio se u benediktinskoj opatiji Lambah dobivši crkveno ime Romanus. Potom se upisao na benediktinski univerzitet u Salcburgu koji je završio dve godine kasnije. Kako je muzička praksa u njegovoj matičnoj opatiji Lambah bila na nivou dostojnom samog bečkog dvora, Vajhlajn je imao izuzetne mogućnosti da razvija muzička znanja koja je dobio u okrilju porodice. Takođe, poznanstvo i rad sa Hajnrihom Biberom koje datira iz Salcburga, nastavilo se i u okrilju opatije, s obzirom da je ovaj barokni kompozitor redovno održavao koncerte u Lambahu u prisustvu cara Leopolda I. Vajhlajn je je postao kapelan i muzički direktor benediktinskog ženskog samostana Nonberg u Salcburgu, a 1691. godine zbog svoje odlične reputacije postao je i kapelan sestrinskog samostana u Sabioni u južnom Tirolu. Tu je modernizovao praksu uključujući instrumente u do tada isključivo negovana "a kapela" izvođenja, te poboljšao nivo muzicirianja. No i pored toga što je bio cenjen kao muzičar u crkvenim i ne samo crkvenim krugovima, pratio ga je, po svemu sudeći, komplikovan život u okviru samog reda. Tako je, 1705. godine imenovan za parohijana u Klajnfrauenhajdu, malom pograničnom mestu koje je princ Paul Esterhazi ustupio Benediktincima na korišćenje, posle pustošenja u ratovima sa Turskom. Ovaj kraj je zadesila velika glad i brojne nedaće, te je Vajhlajn molio svog nadređenog za premeštenje, ali bio je odbijen. Umro je od tifusa godinu dana kasnije.

Zbirka Encaenia Musices posvećena je caru Leopoldu I i sastoji se od dvanaest sonata za više deonica, koje su stilski raznovrsne i podesne za izvođenje kako u crkvenom, tako i u sekularnom okruženju. Osnovni uticaj dolazi od Biberovih solo sonata i orkestarskih kancona koje su bile zastupljene u Austriji od početka XVII veka. Vajhlajn uspeva da se približi solističkom koncertu na ovaj način, o čemu svedoče i kadencioni pasaži za prvu violinu i ekstenzivna upotreba orkestra. Takođe, u ovim delima zanimljivo je i korišćenje melodija koje se oslanjaju na narodnu muzičku praksu, kao i raznolikost afekata, te muzičkih oblika – od pasakalje, kanona do plesova, u okviru intuitivne, mozaične forme svake sonate.

Urednica Ksenija Stevanović