Riznica: 1150 godina od misije Ćirila i Metodija među Slovenima

Velikomoravski knez Rastislav 862. godine tražio je od vizantijskog cara Mihajla III da mu pošalje ljude koji bi Slovenima, na njima razumljivom jeziku, približili hrišćansku veru. Mihajlo III je 863. poslao solunsku braću Konstantina i Metodija sa zadatkom da lokalne Slovene obuče za vršenje bogosluženja na slovenskom jeziku iz verskih knjiga pisanih na slovenskom. Za potrebe tog zadatka Konstantin je sa svojim saradnicima sastavio prvo slovensko pismo glagoljicu, koristeći se znakovima izvedenim od grčke minuskule sa elementima brzopisa, posle čega su bogoslužbene knjige prevedene sa grčkog na dijalekat Južnih Slovena koji su živeli u okolini Soluna, a koji je bio razumljiv i ostalim Slovenima. Taj jezik danas se u nauci naziva staroslovenski ili starocrkvenoslovenski jezik.

Misija, koja je svoje delovanje počela 863. odmah se suočila sa žestokim otporom germanskog sveštenstva, koje je te slovenske prostore smatralo svojim i na njemu je širilo hrišćanstvo na latinskom jeziku.

Smatra se da su krajem IX ili početkom X veka, na prostoru Bugarske, učenici Solunske braće, najverovatnije Kliment, stvorili drugo slovensko pismo ćirilicu, kojoj su to ime dali u spomen na svog učitelja i tvorca glagoljice Konstantina Filozofa koji je u monaštvu uzeo ime Ćirilo.

O prvom slovenskom književnom jeziku zapisivanom glagoljicom, kao i o teškom putu misionara Ćirila i Metodija, razgovaramo sa prof. dr Gordanom Jovanović.

Urednik i autor: Sonja Malavrazić