Velika Hoča - vino i istina

Kraj je tradicionalno bogat vinogorjem, zahvaljujući velikom brojy sunčanih dana i nadmorskoj visini od 400 metara, kao i blagoj klimi, zaštićen sa istočne i severne strane planinama, time i od hladnih vetrova. Zbog toga je Hočansko vinogorje jedno od najblagorodnijih u Srbiji, a i čuveno na daleko.

U istorijskim izvorima Velika Hoča poznata je od 12. veka kada je Stefan Nemanja ovo mesto priložio manastiru Hilandar, pa je to jedno od najstarijih srpskih naselja u Metohiji. Nemanjini potomci su potvrđivali dar Hilandaru i uvećali hočanski metoh, tako da je u srednjem veku Velika Hoča bila jak privredni i duhovni centar sa 24 crkve i dva, tri manastira i imala je i svoj trg.

Uzgoj vinove loze i tradicionalna proizvodnja odličnih vina u Velikoj Hoči doprineli su izgradnji brojnih građevina i objekata, poznatih kao vinice - jer se u njima čuvalo vino. Vinica manastira Dečani svoje vinogorje u Velikoj Hoči ima još iz vremena cara Dušana i u njoj se danas proizvodi dečansko vino.

Do agresije NATO-a na Kosovo 1999. godine, u naselju Velika Hoča nije bilo nijedne albanske kuće. Danas u Velikoj Hoči, kao u svojevrsnom izolovanom getu, živi oko 700 Srba, suočenih sa dramatično teškim uslovima nemile svakodnevice i bezmerne patnje, bez osnovnih ljudskih prava, često bez struje i vode, te potpuno izolovanih u okruženju okolnih sela nastanjenih Albanskim stanovništvom. Veoma čest slučaj je fizička nemogućnost odlaska do sopstvenih vinograda, koje godinama zauzimaju "albanske komšije", prinuđujući preostalo srpsko stanovnšstvo, bez ikakvih materijalnih prihoda i nemogućnosti korišćenja sopstvenih dobara, na "tiho" iseljavanje.

Velika Hoča i okolina, su poslednjih godina bili u svojevrsnom getu. Inače mesto Velika Hoča i Orahovac su takođe, nažalost poznati i po tome što su otmice i ubistva Srba počele još pre NATO - agresije. U Velikoj Hoči je 2009. godine otkriven i osvećen, spomenik ubijenim i kidnapovanim Srbima na Kosmetu.

Slušaćete priču o životu u Velikoj Hoči koju su nam ispričali članovi porodice Nakalamić, koji ovde žive u kući svojih predaka, i tu su čitav svoj život. Neposredni, gostoljubivi, otovorenog srca. Nama su ponudili svoje vino, svoj ručak, počasna mesta u svojoj kući...I najvažnije - iskrenu i očaravajuće jednostavnu priču o tome kako žive.

Slušale ih i zabeležile Mirjana Nikić i Elizabeta Arsenović.

Radio Beograd 1, 09.05