Širom zatvorenih očiju - Samo srcem se dobro vidi

Zemlja rođenja Svetiteljevog - Hercegovina, zemlja je krševita, sva od uvala, vrtača, škrapa, vodoplavnih polja. Mjesto njegovog rođenja je selo Mrkonjići, a širi zavičaj - vodoplavno Popovo Polje.
Rođenje dječaka Stojana Jovanovića, od bogobojažljivih i blagočestivih roditelja Petra i Ane, zbi se, prema nekima, 28. Decembra 1610. Godine, na praznik 20 000 Svetih Mučenika Nikomidijskih, stradalih od bogobornog cara Duklijana.
Stojanovi roditelji, koji poslije njega, izgleda, djece više nisu imali, nad svojim jedincem bdjeli su kao nad najvećim blagom. U patrijarhalnom hercegovačkom selu, u kome se sirotinjski hljeb od zraka do mraka morao grabiti od kamena i ćudljivih kraških bujica i zalivati gorštačkim znojem, otac porodice odlazio bi jutrom za svojim težačkim poslovima, nerijetko ili na svoje polje ili u mobu kod susjeda ili na ispomoć kaluđerima obližnje svetinje u poljskim radovima i u samom manastiru.
Mali Stojan odrastao je najviše uz majku, ćutljivu i blagočestivu domodržnicu Anu, „onu kojoj se Bog smilovao", kako joj i ime kazuje. Rastao je u jednoj od onih dimljivih kamenih kućica, u suvo složenim od lomljenog kamena i pribijenih uz kamenite obronke na škrtim zaravnima popovopoljskih brda, sa krovom na dvije vode, pokrivenim slamom, ševarom ili kamenom pločom, ređe daskom.
Podižući malog Stojana u ozračju zavalske svetinje, majka ga je od malih nogu zadajala pobožnošću, čistotom i strahom Božijim. Njihovi dani počinjali su i završavali se smjernim obraćanjem Bogu i zavalskoj Majci Božijoj, koljenopreklonim molitvama pred porodičnom ikonom, kao što im i svi sitni i krupni dnevni poslovi porodični proticahu, u tihoj poslušnosti i poštovanju starijih i skrušenom stajanju pred Bogom.
U onim vremenima oskudice i čestih gladi i boleština, mali Stojan zacijelo često bijaše u prilici da bude svjedok i majčine sastradalne ljubavi prema bližnjima i mnogog dobročinstva, naročito prema ništima i ubogima, koji se nezaboravno utisnuše u njegovu djetinju duševnost.
Svoj veliki dug i najtopliju ljubav prema roditeljki, kraj koje provede svega dvanaestak godina svoga života i koja mu svojom tihom ljubavlju otvori srce i ispuni ga strahom Božijim, potonji Ostroški Čudotvorac nošaše u srcu vječno, sa neizmjernom blagodarnošću, sa zahvalnošću tolikom da je, dopuštenjem Božijim, gotovo tri vijeka poslije svoga upokojenja, u čudesnom javljanju otkrio njen zaboravljeni i zakorovljeni grob bez biljega pred crkvom Svetog Nikole u Mrkonjićima jednom bogobojažljivom mještaninu i predao mu ga na brigu, a ovaj ga je nakon godinu dana ukrasio dostojnim spomenikom.
O mladome Stojanu Petrovome Jovanoviću, pak, narod hercegovački pripovijedaše da bijaše ukras cijelog sela, marljivi poslenik i prvi u svakoj vrlini - u pobožnosti, dobroti, darežljivosti i lijepom vladanju, samo ne u dječačkoj pjesmi i šali. Njegov primjer poučno djelovaše na mnoge nevaljale momke u selu, koji su njime podstaknuti postali dobri ljudi. Pripovijeda se da se, radeći, povazdan Bogu molio, a kada bi osvanula sveta nedjelja ili kakav praznik, odlazio vazda u crkvu na bogosluženje. Nikada nije uzimao učešća u narodnom veselju kraj crkve i nikada se u kolo hvatao nije.
Iz straha da im Turci ne povedu sina u janjičare, brižni roditelji Petar i Ana, uprkos svoj svojoj ljubavi prema sinu jedincu ili upravo zbog nje, svjesni opasnosti, a znajući koliko je sam Stojan volio Crkvu Božiju, odluče da svoga jedinca, kao nekada Sveta Ana Samuila Proroka, i Sveti Joakim i Ana Presvetu Djevu Mariju, privedu i svojim roditeljskim blagoslovom na put monaškog iskušeništva isprate u manastiru Vavedenja Presvete Bogorodice u Zavali. Tako Stojan Jovanović od najranije mladosti, računa se - u uzrastu od oko 11 godina, oko 1662. godine, postade manastirski đak i kao iskušenik nađe se pod budnim okom i duhovnim rukovodstvom igumana Serafima Zavalca.
Nakon nekoliko godina provedenih u Zavali, Stojan nastavi iskušeništvo u Tvrdošu, za koje se ne zna pouzdano koliko je trajalo, a počelo je oko 1625. godine. Smatra se da je postriženje u monaški čin sa imenom Vasilije, i poslije izvjesnog vremena postriženje u đakonski, a kasnije i u sveštenički čin mogao primiti, po svetogorskom običaju u vrijeme posta, negdje između 1630. i 1635. Godine, sa dvadeset i pet godina života, najkasnije do proljeća 1635.
Svečani čin hirotonije arhimandrita Tvrdoškog Vasilija za mitropolita Zapadnohercegovačkog sveštenodejstvova patrijarh Pajsije na Preobraženje Gospodnje, 19. avgusta 1638. godine, kada se preobražavaju i gora i voda sa dušama ljudi pravoslavnih, na praznik koji predznamenova djelovanje novog arhipastira ne samo tokom njegove zemaljske službe u Hercegovini i Skenderiji nego i kroz čitavu potonju istoriju svoga hrišćanskog roda.
Sveti Vasilije nakon Tvrdoša i prigradskog manastira kod Onogošta pređe u Ostrog, gdje kao pokretač obnove ostroške obitelji sav svoj imetak stavi u službu njenog daljeg izgrađivanja i utvrđivanja, providjeći u njoj novu neosvojivu graničnu tvrđavu Pravoslavlja iznad Istoka i Zapada.
Svetiteljski život i neumorni rad Svetog Vasilija stvorili su mu ogroman ugled među savremenicima. Narod Crne Gore i Hercegovine poštovao ga je kao Božijeg čovjeka poslanog radi spasenja svoga roda.
Sveti vladika Zahumski i Skenderijski posljednjih pet godina svoga zemaljskog života provede u obitelji Svetovavedenjskog manastira Ostroškog, djelujući iz njega širom svoje eparhije Istočnohercegovačke i prebivajući u danonoćnom molitvenom podvigu.
A kada se navrši vrijeme i Sveti dostiže kraj svoga mukotrpnog i bogosvijetlog zemaljskog puta, u subotu Svijetle nedjelje, 12. maja 1671. godine, u svojoj ostroškoj keliji „prestavi se Sveštenopočivši vladika Vasilije Zahumski i Skenderijski", kako zapisa bezimeni monah na jednom rukopisu Ostroškog manastira, iskazujući opšte uvjerenje pastve njegove zahumske i skenderijske da se Vladika njihov bijaše posvetio još za života svoga među njima na zemlji.
Svetitelj Ostroški upokoji se u svojoj keliji, koja se u času njegovog prestavljenja osija nebeskom svjetlošću. Tijelo Svetopočivšeg Vladike Vasilija bratija manastirska, po crkvenom poretku, dostojno, sa pjesmom i suzama, sahrani u grob, na zaravni padine, ispod hrama Vavedenja Presvete Bogomajke. Iz stijene žive, pak, u visini, pod kojom ispusti svoju svetu dušu i na kojoj inače nema nimalo zemlje, ubrzo izraste vinova loza koja i do danas rađa.
Sedam godina kasnije Svetitelj se javi u snoviđenju blagočestivom nastojatelju svoga starog manastira Svetoga Luke u Župi Nikšićkoj, igumanu Rafailu Kosijerevcu, i ubijedi ga tek iz trećeg puta, oprljivši, prema snovima opreznog, kaluđera žarom iz kadionice u snu, od čega ga i po probuđenju boljaše ožareno lice, da pođe sa svojim monasima u Ostrog i da tamo, uz zajednički post i molitve i svakodnevno služenje Svete Liturgije, sa bratijom ostroškom, otvore njegovu grobnicu. A kada otvoriše Svečevu grobnicu, ugledaše njegovo proslavljeno, netruležno tijelo, žuto kao vosak i mirisavo kao bosiljak. A onda, sa trepetom i molitvama podigavši i stavivši Svetoga u Sveti Kivot, preodjenuše ga u nove sveštene odežde, i uznijevši ga uz gredu, položiše u hram Svetog Vavedenja, ispred ikonostasa, u kome uskoro bi freskopisan i najstariji Svečev lik na zidu nasuprot ulazu.
Sveti Vasilije Ostroški je veliki čudotvorac čija su čudotvorna djela poznata i izvan granica Srpske Pravoslavne Crkve. Njegovo sveto tijelo u cjelosti počiva u ostroškoj isposnici, nepodložno zakonu truljenja, evo već više od trista godina. Crkvica u kojoj leže mošti Ostroškog Sveca ispunjena je prijatnim mirisom, koji zadivljuje svakog poklonika.
Činjenica netljenosti tijela ovog velikog svetitelja, predstavlja fenomen za sebe, koji mi hrišćani nazivamo - čudom. Ovaj se fenomen jedino može shvatiti i objasniti svetim životom Ostroškog Sveca. A život Svetog Vasilija bio je zaista život u Bogu, život sazidan po Hristu, u kome sve i sva bješe Hristos.
Još veće čudo i dokaz svetiteljstva Svetog Vasilija jeste čudotvorna moć njegovog netljenog tijela. On, koji je u svom zemaljskom životu više ličio na anđela nego na čovjeka, uzdigao je svoj duh do prestola Božijeg, a svoje tijelo obesmrtio. To sveto tijelo bilo je za vrijeme zemaljskog življenja hram Duha Svetoga, a poslije rastanka sa svojom bogočežnjivom dušom postalo je riznica blagodati Božije.
Svetog Vasilija je u našoj Srpskoj Crkvi Gospod odredio za posebnu misiju, za pomoćnika i iscjelitelja svih nevoljnih i bolnih, koji sa čvrstom vjerom i ljubavlju dolaze i pristupaju mu kao velikom čudotvorcu i Božijem ugodniku.
I danas je ostroška isposnica, u kojoj se podvizavao Sveti Vasilije i u kojoj počivaju njegove svete mošti, svojevrsna Vitezda, banja iscjeljenja, u kojoj mnogi: bolesni, hromi, suhi, zgrčeni i umobolni nalaze milost Božiju i odakle svojim domovima odlaze zdravi i dušom i tijelom. Ne mogu se izbrojati razna čudesa, koja je Gospod preko njega učinio i koje svakim danom čini i pokazuje nad svakim onim koji dolazi i traži pomoć od Gospoda posredstvom ovog velikog svetitelja, velikog Božijeg ugodnika, velikog jerarha i učitelja, molitvenika, podvižnika, revnitelja svete pravoslavne vjere,
(Manastir Ostrog; Zvanični portal)

Vasilije Jovanović, kako glasi svetovno ime svetog Vasilija, rođen je 1610. godine u Popovom selu u Hercegovini. Bio je episkop zahumski i skenderijski. Kao arhijerej stanovao je u manastiru Tvrdošu, a kada je manastir razoren od Turaka, seli se u Ostrog gde umire 1671-ve. Tu se čuvaju svetiteljske mošti.
O duhovima narod dolazi sa raznih strana da poseti svetiteljeve mošti i daruje manastir prilozima.
Veliki broj pravoslavnih popovaca slavi ovaj dan kao krsnu slavu. Neki se na svetog Vasilija zavetuju zbog svoje ili bolesti u kući da će na duhove otići u manastir Ostrog. Ubrzo se oko zavetovanog okupljaju prijatelji, komšije i rođaci da preko njega pošalju ulja, tamjana i pamuka da kod sveca prenoći.
Često se događa da se zavetuju i katolici i muslimani jer su svi u ovom kraju uvereni u velike čudotvorne moći svetog Vasilija, pa tako veruju da sve stvari koje prenoće kod moštiju sveca leče sve bolesti.
Pamuk, ulje i tamjan koji su nošeni u Ostrog čuvaju se za „ne daj Bože". Onaj ko se zavetuje da poseti mošti svetog Vasilija, narednog dana započinje post. Neki jednoniče, a u manastiru se svi pričešćuju.
Narodna priča opisuje svetog Vasilija kao surovog pravednika.
Jedna od priča održana do danas kazuje: „Vasilije je nekada bio sveštenik na Bančićima, gde tamošnji svet optuži njegovu rođaku da je nezakonito zatrudnela sa kaluđerom. Jednoga dana kada je krenuo na službu, Vasilije svrati do rođake i naredi joj da otrgne šal oko stomaka i prekrije, da izgleda kao trudna žena. Uze je pod ruku i prođe kroz čitavo selo, dok se narod iza kopija i prozora zlurado podsmehivao jer su se raširene glasine pokazale tačnim. Hram nikada nije bio puniji nego tog dana, Kad Vasilije završi službu Božju, naredi devojci da izađe pred oltar i da se skine gola. Devojka se pojavi u punoj lepoti koju samo mladost može da nosi a Bog da stvori. Narod zaneme, sve utihnu i muk zavlada Božjim hramom. Tad povika Vasilije: „ Da Bog da, da ono mesto prepuklo, đe onaj stajao, ko je prvi iznio i potvorio." Istog časa puče grčka ploča i u zemlju propade neki Rade Mihić.
Slomljena ploča i danas postoji."
Druga priča se odnosi na jednu katolkinju iz Hrvatske koja je otišla u Ostrog da joj izleče neku bolest za koju leka nije nalazila pune dve godine. Drugog dana boravka u manastiru devojka ozdravi i od sreće izvadi sve pare, dukate i skide đerdan sa vrata i priloži ih svecu. Kada se vratila kući majka i otac je pokaraše što je toliko blago ostavila vlaškom svecu, na šta devojka odgovori da ništa ne žali osim onog đerdana. Sutradan kada se probudila na jastuku pored nje stajaše ogrlica ali joj se toga jutra i bolest povrati.
(Dragomir Antonić; „Običajnik kod Srba
sa narodnim kalendarom za 1988. Godinu)
VRANjANCE su često nazivali ŽUTO CVEĆE!
Pošto je posle proboja Solunskog fronta, 1918. godine oslobođeno Vranje u gradu su se našli srpski i saveznički vojnici. Među njima je bilo i Francuza.
Uobičajeno uljudni francuski vojnici su Vranjance pozdravljali sa BON ŽUR. Kako su Branjanci često prečuli ono "N" iz reči BON smatrali su da ih francuzi nazivaju imenom cveća BO(N)ŽUR.
Kako je te godine u vranjanskim baštama bilo više žutog od ostalog cveća Vranjanci su Francuzima odgovarali: "Mi nismo božur, mi smo žuto cveće."
Do tada Vranje je bilo poznato kao grad pod Pržarom i kao zavičajno mesto Bore Stankovića.
Slađana Nedeljković, pesnikinja i slikarka iz Vranja, podsetila me ovih dana na legendu o Belom mostu.
Beli most ili most ljubavi je naziv za most u Vranju koji je podignut 1844. godine. Most se nalazi iznad Vranjske reke, u ulici Devet Jugovića i nalazi se i na grbu grada Vranja. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.
Legenda kaže da je most podigla majka turkinje Ajše u spomen nesrećne ljubavi njene ćerke i srpskog pastira Stojana.
Po rođenju ćerke Ajše, Selim-begu su proročice prorekle da će se ona zaljubiti u Srbina. Iako je otac pokušavao zatvaranjem ćerke da spreči proročanstvo, nije uspeo u tome. Kada je zatekao Stojana i Ajšu zagrljene kraj reke pokušao je da ubije srpskog pastira. Međutim, usmrtio je sopstvenu ćerku koja je svojim telom zaštitila mladića kojeg je volela. Nakon toga je i Stojan svojim nožem oduzeo sebi život.
Na mestu gde se odigrao događaj, podignut je most, a na most je postavljena ploča, tzv. tarih, na kojoj na turskom jeziku stoji natpis: „Proklet neka je onaj koji rastavi što ljubav sastavi".

Tradicionalni susret "Đurđevdan kod Stevana" - sećanje i poetski pozdrav Stevanu Raičkoviću, održan je pre bez malo nedelju dana, na Kalemegdanu, nedaleko od pesnikove biste.
Na "zbornom mestu" poeziji i pesniku u čast, našli su se njegovi prijatelji pesnici, umetnici i poštovaoci: Matija Bećković, Radomir Andrić, Adam Puslojić, Miroslav Maksimović, Duško Novaković, Bratislav R. Milanović, Miloš Kordić, Dragan Hamović, Branislav Veljković, Miljurko Vukadinović, Mirjana Kovačević, Milivoje Baćović.

Tumačićemo latinske izreke:
Accipe vitam offers. - Uzmi sve što ti život pruža.
Amor vincit omnia. - Ljubav sve pobeđuje.
Fortes fortuna adiuvat. - Sreća pomaže hrabrima. ~ Terencije
Audaces fortuna iuvat. - Odvažnima sreća pomaže.
Omnia vincit amor. - Ljubav pobeđuje sve ~ Vergilije
De gustibus (et coloribus) non est disputandum. - O ukusima (i bojama) ne treba diskutovati.
Labor omnia vincit. - Rad pobeđuje sve.
Audi, vide, tace si vis vivere in pace. - Slušaj, gledaj, ćuti, ako želiš da živiš u miru.

Sultan Mahmut, Mehmed Osvajač zidao je Šabac 1470. godine. Turci su Šabac zvali Bugjurdelan - Kupinjak!
Neki drugi kažu da je ime nastalo od Savac - naselje uz reku Savu.
Mađarski istoričar Bonfilije kaže da su Turci ovim imenom nazivali tek započete zidine.
Pisac Sismondi je smatrao da Šabac na turskom znači DIVLjENjA DOSTOJAN, dok je A. Haker tvrdio, kao i naš naučnik Stojan Novaković, da na turskom Šabac ne znači ništa.
U starim letopisima, 1476. godine, spominje se „Zaslon iže zovet". Ime Šabac se u ovom današnjem obliku javlja sredinom 17. veka.
Šabac i njegova okolina, saznavalo se, ima tome, iz oglasa „Zorka Farma" dali su tvorca jezika Vuka Karadžića, istoričara Stojana Novakovića, pisce Janka Veselinovića i Lazu Lazarevića, naučnika Jovana Cvijića.
Gradom je upravljao i gospodar Jevrem, jedan od najčuvenijih Obrenovića, čija je ćerka donela PRVI KLAVIR u Srbiju. 1856. godine Šabac dobija prvu pravu apoteku. Otvorio ju je Franc Ludvig, koji će deset godina kasnije prešavši u pravoslavlje postati Mijailo Filipović.

„Ako vam "ne ide", ako vam se ne ostvaruje očekivano, ako se ne osećate baš najbolje u sopstvenoj koži, ako pružate manje nego što biste mogli i postižete manje nego što zaslužujete, ako ne možete da rešite razne sudbinske čvorove... - POJAČAJTE MOLITVU!
I videćete rezultate, veoma brzo. U rasponu od brze pomoći do pravog pravcatog čuda: od rešenja do spasenja.
Jednostavan savet.
Leči i pomaže, razrešava i isceljuje."
(Dragoslav Bokan)

Ne znam da li Vam se dogodilo da dosanjate san koji ste snivali.
Ukoliko jeste, onda veoma dobro znate šta Vam se dogodilo.

Sanjajte! UZ BEOGRAD 202!

„Samo srcem se dobro vidi!" (Egziperi)

Slušajte nas na FM 104,0 Megaherca i preko Interneta.

Link za slušanje našeg Radija: http://tinyurl.com/Beograd202
Pronađite nas i na Tviteru: https://twitter.com/beograd202

Kontakt:
++381 11 3249 202
SMS: 064 0202 200
Mejl: program202@gmail.com

Izbor muzike i produkcija: NENA OGNjENOVIĆ TRKULjA.

Autor, domaćin i voditelj: Luka Mijatović .

„Čovek mora da ume da vidi svet."