Neistraženo blago iz doba Rimske imperije, otkrivaju se tajne utvrđenja na Ćelijskom brdu

Arheolozi Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Valjevu i beogradskog Istorijskog instituta rešeni su da sistematski istraže kulu osmatračnicu na Ćelijskom brdu iznad istoimenog manastira u klisuri reke Gradac.

Utvrđenje sa dvorištem i cisternom za vodu na brdu iznad manastira Ćelije kod Valjeva u blizini je Rimskog puta.

Stručnjaci smatraju da je od Posavine ka Bosni povezivao provincije u unutrašnjosti.

Kule osmatračnice građene su radi zaštite putnika i robe od pljačkaša.

„Istražili smo kulu koja je imala tu odbrambenu, odnosno vojnu funkciju. Tu je verovatno bila smeštena jedna manja posada, koja je operativno bila povezana sa većim utvrđenjem, koje se nalazi tu uzvodno u neposrednoj blizini, od ranije poznat Jerinin grad u Brangoviću na Šarenom platnu”, priča Nevena Pavlović, rukovodilac istraživanja.

„Pretpostavljemo da je prvo podignuto utvrđenje u Brangoviću gde je bila neka vrsta vojne i milicijske posade, koja je kasnije izgradila taj čitav sistem obezbeđenja tog puta, koji je postao aktivan krajem 3. i tokom 4. veka”, kaže Radivoje Arsić, arheolog Zavoda za zaštitu spomenika kulture Valjevo.

Ćelijsko brdo biće među retkim sistematski istraženim utvrđenjima ove vrste u Srbiji.

Najstariji sloj je iz gvozdenog doba o čemu svedoče nalazi grnčarije, jer arhitektura nije sačuvana. Dominantan period je 4. vek kada su izgrađeni kula i bedemi.

„Potom imamo dva perioda korišćenja ovog utvrđenja, jedan iz devetog, desetog veka, kada je utvrđenje funkcionisalo paralalelno sa utvrđenjem u Brangoviću, i imamo 12. i početak 13. veka. Taj period nam je posvedočen nalazima austrijskog novca”, otkriva dr Dejan Bulić iz Istorijskog instituta u Beogradu.

Istraživanja na lokalitetu Ćelijsko brdo finansira Grad Valjevo. Kada se završe, namera arheologa je da se uradi i konzervacija, kako bi bio dostupan posetiocima.

Sa položaja kule osmatračnice puca pogled na deo klisure Gradca.