Čuven je po „Vavilonskoj kuli“, a nema ga već 450 godina

Piter Brojgel Stariji (1525–1569) već je za života smatran jednim od najdarovitijih umetnika, zbog čega su njegove slike još u to vreme imale veoma visoke cene.

O njegovom životu malo se zna jer je, kako kaže njegov najveći biograf Karel van Mander – „Brojgel bio ćutljiv“ – u tom smislu, što za sobom nije ostavio nikakve pisane tragove osim slika.

Ipak se zna da je rođen u oblasti Kempen, između Holandije i Belgije. A biograf Mander pretpostavlja da je Brojgel naziv seoca u kom se rodio i po kom je dobio nadimak koji se kasnije na njegove potomke preneo kao prezime.

Brojgelova dela karakteriše realno predstavljanje stvarnosti. Seljaci su bili njegova najveća inspiracija. Neretko se i sam sa svojim prijateljem trgovcem Hansom Frankertom prerušavao u seljaka i odlazio na svadbe, gde se predstavljao kao rođak mlade ili mladoženje. Tamo bi sedeo i posmatrao ponašanja seljaka, koja bi kasnije beležio na platnu.

Njegovi duboko upečatljivi prikazi života na selu, kao i veliki broj alegorijskih izobraženja, ubrajaju se u remek-dela celokupne istorije umetnosti. Kada gledalac jednom vidi snažne Brojgelove slike – više ih ne zaboravlja. Te slike, iako nastale pre više od 450 godina, postale su fenomen 20. veka.

Brojgel je na početku karijere slikao pejzaže. Voleo je da slika prostrane pejzaže na kojima su se odigravali biblijski ili mitološki događaji. Stvorio je veliki broj bakroreza i među najpoznatije spada serija grafika Sedam smrtnih grehova iz 1557. godine.

Italija kao inspiracija 

Kao i svakom mladom umetniku, i Brojgelu je put u Italiju (1552) predstavljao značajan događaj. Natopljen utiscima koje su na njega ostavili prizori iz mnogih italijanskih gradova, vraća se u Antverpen noseći mnoštvo crteža i skica koje Jeronim Kok, poznati grafičar tog doba, oduševljen želi da objavi. No, na kraju se ipak predomišlja i ona ostaju van domašaja javnosti, najverovatnije iz Jeronimovog straha da dela neće biti shvaćena jer su bila izvan svoje epohe.

Vavilonska kula, svakako jedna od najpoznatijih Brojgelovih slika, opisuje biblijsku priču u milion manjih slika spojenih u jedno jedinstveno delo. Inspirisan biblijskom pričom o ljudskim sudbinama, Brojgel svaku pojedinačno oslikava do detalja na velikom svetskom platnu, koje naziva po istoimenoj kuli. Ipak, ne može da se ne primeti da su veze među graditeljima već pokidane usled izmešanih jezika, pa negde izgradnja ide punom parom, a negde se kula pretvara u ruševinu.

Brojgelova dela se danas nalaze u brojnim svetskim muzejima. U Muzeju istorije umetnosti u Beču, Kraljevskom muzeju lepih umetnosti u Antverpenu i Briselu, Nacionalnoj galeriji u Pragu, Državnom muzeju umetnosti u Kopenhagenu, Institutu umetnosti u Detroitu, Muzeju umetnosti u Filadelfiji, kao i u španskom muzeju „Prado".

Tokom ove godine, u Belgiji će biti organizovano niz izložbi u čast ovog velikog umetnika. U programu „Svet Brojgel“ belgijski Muzej primenjenih umetnosti predstaviće virtuelnu izložbu o umetniku pod nazivom „Nevidljivi delovi remek-dela“ sa osvrtom na tajanstvene i manje vidljive delove Brojgelovih slika.

Drugog juna u Briselu su organizovane izložbe, zakuske i predstave sa plesom i muzikom koje su se izvodile u vreme kad je živeo Brojgel. Od 11. jula do 11. septembra biće organizovana i izložba na otvorenom u organizaciji pozorišne trupe LAIKA, koja će dva puta dnevno izvoditi predstave u stilu tadašnjih umetnika naratora.

Piter Brojgel je sahranjen u crkvi Notr Dam de la Kapel u Briselu.