Pilion: Gde se na planini grčkih bogova i kentaura krije posebno istorijsko blago

Brojni manastiri u selu Makrinica na grčkoj planini Pilion vekovima su krili vredno umetničko i istorijsko blago. Danas, na trgu u selu koje je ušuškano u srcu Tesalije, i koje ima veličanstven pogled na Egejsko more, novi Muzej vizantijske umetnosti i kulture, čuvar je brojnih, vrednih umetničkih dela.

Arheološki nalazi sugerišu da je područje sela Makrinica na magičnoj planini kentaura, poznatoj i kao „letnjikovac bogova“, bilo naseljeno još u antičko doba.Tokom vladavine Turaka širom Balkana, to mesto je bilo zaštićeno, prvenstveno zbog izuzetno nepristupačnog terena, pa su u njemu cvetali, osim slobode - i trgovina i zanatstvo.

Bogatstvo sela se do danas ogleda u raznovrsnosti njegovih spomenika i relikvija, koji su istinska remek-dela umetnosti stanovnika sa Piliona - kako svetovne tako i crkvene.

Zbog velikog broja manastira koji su bili vlasnici jedinstvenog umetničkog blaga, ali na udaru provalnika - rešeno je da se ono objedini, pa je 2018. godine osnovan Muzej vizantijske umetnosti i kulture Makrinice.

Tako su danas, u centru sela, u zdanju sagrađenom u stilu tradicionalne arhitekture Piliona, izloženi brojni, vredni predmeti i umetnička dela.

Među eksponatima su ikone, vizantijske slike na platnu, primerci pozlaćenih Jevanđelja, nakit, odeća, zastave i ostali predmeti koje su koristili viđeniji, ljudi ali i „običan narod“ u doba Vizantije.

Krune koje su se koristile tokom ceremonije venčanja, kandila, postolja sa krstovima, kadionice… Svi oni svedoče na svoj način, kako se živelo u vreme Vizantije.

U Muzeju su posebno ponosni na reljefnu ikonu Bogorodice iz 13. veka, dimenzija 170 sa 63 centimetra, poznatu po imenu „Oksia Episkepis“.

Prikazuje Bogorodicu sa podignutim rukama. U Muzeju kažu da ime ove ikone zapravo označava posebno istaknute uši device Marije, što inače nije slučaj u umetničkim prikazima Bogorodice.

Na svetu postoje tri takve ikone, od kojih se dve čuvaju u Crkvi Svetog Marka u Veneciji, i koje su odavno bile ukradene iz, tada - Konstantinopolja.

Među eksponatima iz skorijeg vremena, izdvajaju se ikone umetnika Teofilosa Hadžimihailosa.

U Muzeju se čuva veliki broj njegovih ikona koje je inače – volonterski pravio za manastire sa planine Pilion. Osim toga, poznata su i njegova slikarska dela, i jedini je Grk koji je imao svoju izložbu u Luvru u Francuskoj.

„Makrinica ima 11 crkava i kapela, i Voloski mitropolit Ignjatios imao je ideju da se vredni predmeti iz njih posebno čuvaju u Muzeju kako bi se najpre restaurirali, ali i zaštitili od provalnika“, kaže za Internet portal RTS-a Nikolaos Kontogeorgos, zadužen za postavku Muzeja.

Muzej je prošle godine posetilo osam hiljada učenika i pet hiljada studenata. Ipak, kako kaže naš sagovornik, mali broj ljudi zna za muzej, i kako ističe, izloženo blago čeka na više posetilaca.

Tekst je realizovan u okviru saradnje RTS-a i programa Delegacije EU u Srbiji „Puls Evrope".