Trećina domaćinstava u Srbiji se greje na drva, da li su šume u Srbiji u opasnosti

Ove godine 50. put se obeležava Svetski dan šuma. Ustanovljen je 1971. godine na generalnoj konferenciji Generalne konfederacije poljoprivrede, a uz podršku Ujedinjenih nacija i njihove Agencije za hranu i poljoprivredu.

„Svake godine kad obeležavamo ovaj datum, imamo dugačiju temu. Ove godine, tema je Obnova šume, put ka oporavku i blagostanju“, naveo je Vladimir Nikolić iz Uprave za šume Ministarstva poljoprivrede Srbije.

Čini se da planinarenje i šetnja po šumi nikada nisu bili popularniji.

„Mislim da nas je pandemija podsetila da treba da se vratimo prirodi. Takođe, nikada nismo više bili svesni značaja prirode, a i nikada nismo više odlazili u prirodu, bar koliko se meni čini. U proteklih godinu dana smo imali prilike i da se vratimo prirodi, a i da otkrijemo šta nam ona pruža, kao i lepe predele Srbije i da uživamo u čistom vazduhu“, istakao je Nikolić.

Prema poslednjem popisu, to jest podacima iz 2009. godine, šumovitost Srbije je 29,1 procenat, što je oko 2,2 miliona hektara šuma. Međutim, prema prostornom planu Srbije, površina pod šumama trebalo da bude oko 41 odsto.

Kako nadoknaditi šumu koja nestaje 

U ovom trenutku radi se druga nacionalna inventura šuma i, vrlo verovatno, 2022. godine imaćemo preliminarne podatke. Prema podacima koji stižu sa terena, šumovitost bi mogla bi da se kreće između 35 i 37 odsto.

Važna pitanja su kako nadoknaditi šumu koja nedostaje i kako nadoknaditi stabla koja svake godine nestanu u planskoj i neplanskoj seči.

„Moramo da posmatramo stvari lokalnije jer imamo opštine poput Majdanpeka i Žagubice koje imaju šumovitost preko 70 odsto, a imamo i opštine poput Kikinde koja je isključivo poljoprivredna i gde je šumovitost ispod pola posto“, objašnjava gost Jutarnjeg programa.

Prema njegovim rečima, kroz planove razvoja opština i strateška dokumenta treba videti gde fale šume i onda tu intervenisati.

„Ono što nam ide na ruku je prirodna obnova. Nažalost, imamo sve veće migracije iz sela u gradove i neke površine koje su pre 100 godina bile šume pa bile iskrčene zbog poljoprivrednog zemljišta polako se vraćaju šumi. Mi kao šumarska struka, takođe, vršimo intervencije, između ostalog i pošumljavanje“, navodi Nikolić.

Pošumljavanje se, uglavnom, radi na poljoprivrednom zemljištu. Kako bi se došlo do željene pošumljenosti od 41 procenta, godišnje je potrebno pošumiti između 5.000 i 6.000 hektara ne računajući intervencije u postojećim šumama.

Bespravna seča i požari ugrožavaju šume

„Glavna razlika je u tome što su bespravne seče izazvane od strane ljudi, dok požari mogu biti izazvani i od strane prirode i ljudi. Najveći problem sa bespravnom sečom imamo na administrativnoj liniji sa Kosovom i Metohijom i tu je obim seča u poslednjih sedam-osam godina u iznosu od 25.000 do 30.000 kubnih metara, što nije malo i prtiv toga se moramo boriti“, ukazao je gost Jutarnjeg programa.

Jedno od tri domaćinstva u Srbiji koristi drva za grejanje. Nikolić ističe da drva za ogrev ima dovoljno jer je obnovljiv resurs u pitanju.

„Ukoliko pametno, da tako kažem, gazdujemo šumama, imaćemo resursa dovoljno i za naredne generacije“, istakao je Nikolić.

Jedna od više od 300 funkcija šuma je da čuvaju zemljište od erozije i to ne samo od dejstva vode nego i vetra, kao i javljanja klizišta.

„Na delovima teritorije gde imamo šume, em je uticaj padavina manji, em je oticanje manje. Kad imate oticanje, odnosno brzu vodu i velike količine vode u jednom trenutku, onda imate i proces erozije a šume utiču da se ti procesi umnogome smanje“, poručio je Nikolić.