Znakovi

Kao prateći program izložbe Slavoljuba Caje Radojčića "O herojima i antiherojima" u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda u sredu je u ustom ovom prostoru održana panel-doskusija na temu "Spomenici u javnom prostoru" na kojoj su učestvovali: arhitekta Bojan Kovačević, istoričar umetnosti dr Branislav Dimitrijević, istoričar dr Milan Ristović, vajari Slavoljub Caja Radojčić i Dušan Petrović i Čedomir Vasić umetnik. Moderatorka panela bila je Gordana Dobrić, kustoskinja KCB.

Cilj organizacije panela bio je da se razmotre osnovni parametri - istorijski, društveni, politički, ali i umetnički - koji su relevantni za podizanje memorijalne plastike. Neposredni povod je pronađen među izloženim radovima Slavoljuba Caje Radojčića, od kojih su nekolicina predlošci za spomenike u javnom prostoru, ali ne pripadaju ustaljenoj praksi figuralnih predstava.

Naime, mesto sećanja ili memorije, ne mora da bude samo figuralni spomenik, koji manje ili više realno predstavlja lice ili telo pojedinca u čiju se čast spomenik podiže. To mogu da budu i parkovi, fontane, kratki napisi, trgovi itd. Kao i plastične apstraktne forme koje odražavaju značaj ličnosti ili događaja. Tokom perioda socijalizma, jasno se znao idejno-tematski okvir, ali je skulptorima i arhitektama data velika sloboda u izrazu, tako da u Jugoslaviji faktički, osim par izuzetaka, nije ni bilo soc-realističkih spomenika sovjetskog tipa. Ali posle pada socijalizma, idejni orijentir se izgubio, kao i stilski i urbanistički. Primeri Spomenika Nikoli Tesli kod aerodroma, Juriju Gagarinu u istoimenoj ulici, Borislavu Pekiću na Cvetnom trgu, Hajdaru Alijevu u Tašmajdanskom parku, Nikolaju II u parku iznad Ruskog doma (nekadašnjem Devojačkom) samo su nasumični primeri dezorijntisanosti onih koji donose odluke o memorijalnoj plastici u glavnom gradu. A ona je bitan segment vizuelnog i predstavljanja i perceptovanja grada.

U Znakovima prenosimo najzanimljivije delove panela.

Urednik i voditelj Znakova: Sava Ristović.