Studije i ogledi – Od reza do šava: Marina Abramović i Ulaj

Svetlana Racanović ističe da su rani performansi Marine Abramović, egzemplarni za umetnost performansa 70-ih, bili radikalni, često samopovređujući i bolni napad tela/telom na (psiho-fizičke) granice individue. Značili su opstruiranje granica normativnog subjektiviteta kruto srezanog binarnim opozicijama, razvezivanje guste mreže socijalnih (i kulturnih) konvencija, pravila, zabrana, mehanizama disciplinovanja kojima se uspostavljaju i osiguravaju te granice tela, omogućava njihovo držanje pod kontrolom.

Narednom fazom, koju obeležava saradnja sa umetnikom Ulajem od 1976. do 1988.godine, nije upravljao osećaj manjka, individualne uskraćenosti ili nedovoljnosti jednog niti logika prividnih kompenzacija ili imaginarnih nadoknada u paru, kroz drugog, smatra Racanović. U pitanju je dinamika iskušavanja i opstruiranja individualnih granica, ali i društveno konstruisanih uloga koje dejstvuju kroz dinamiku (muško-ženskog) para i (svakog) dualnog odnosa. Postupno, ta dinamika prelazi u mehaniku otvaranja i građenja novih odnosa i spojeva sa trećim telima. Iz nje Abramović razvija tranzitorni put na kom nastaju participativni ili interaktivni radovi kao produkt sinhronizovanja, telesnog i energetskog povezivanja, „srastanja" sa drugim prirodnim telima (kristalom, životinjama, drugim ljudima, publikom, sa silama prirode). Oni predstavljaju ekstenzije, eksteritorijalizacije njenog senzibilisanog tela, svojevrsne „proteze", oruđa-instrumente povezivanja sa sveukupnim silama postojanja koja se nude posmatraču koji sam postaje svojevrsno „produžavanje", „udvajanje" tela umetnice.

Studija će biti objavljena u izdanju Geopoetike.

Čitaju Dušica Mijatović i Marica Milčanović.
Urednice Olivera Gavrić i Olivera Nušić.