четвртак, 15. нов 2018, 22:20

Naučni skupovi

Pojam uzročnosti – govore Danijela Milinković i Brankica Popović

U emisiji NAUČNI SKUPOVI četvrtkom ste slušali snimke sa 26. Filozofskog simpozijuma „Pojam uzročnosti" koji je, u organizaciji Srpskog filozofskog društva iz Beograda, održan 15. i 16. septembra u Sremskim Karlovcima. U devetoj, poslednjoj, emisiji ovog ciklusa možete pratiti izlaganje Danijele Milinković „Prevazilaženje problema uzročnosti kroz umetnost", a potom ćemo emitovati saopštenje Brankice Popović „Uzročnost i manifestacija moralnih fenomena".

Danijela Milinković nastoji da pokaže kako se kroz umetnost, kao slobodnu čovekovu aktivnost koja pruža mogućnost prekoračivanja normi i datosti, može prevazići pojam uzročnosti koji je vladao u nekim filozofskim tradicijama. Naime, umetniku se otvara mogućnost da stvarnost, koja je postala odrediva i podložna mehanicističkim gledištima, prebrazi putem svoje imaginacije. Taj preobražaj, koji pokazuje put od stvarnosti ka mogućnostima, nemoguć je bez umetnika i njegove slobodne igre. Polazeći od antičkih učenja, posebno od Aristotelovog tumačenja pojmova actualis i dinamis, autorka pokazuje kako umetnost, iako slobodna, ipak mora ostati vezana za nužnost, naročito onu koju susrećemo u prirodi, te kao takva nije haotična igra umetnika. Takva nužnost je imanentna i vezana je za stvaralačku potenciju koja ima potrebu da oblikuje.

* * *

Kako zapaža Brankica Mihajlović, struktura moralnog fenomena u jednom određenom vremenu i društvu prvenstveno zavisi od nivoa opšteg kulturnog stanja jednog naroda, od oblika organizacije života, načina proizvodnje i razmene, od društvenog bogatstva i običajnosti, koji se pretaču u umetničko, religiozno, mističko, ideološko-političko i naučno stvaralaštvo. Različiti moralni oblici nadalje se izvode iz realnih odnosa ljudskog života, iz stvarnih i istinskih potreba čoveka i društvenih grupa i, kao takvi, manifestacija su socijalnog života i razvoja. Autorka skreće pažnju na važnost ovakvih promišljanja posebno u vremenima krize sistema univerzalnih vrednosti, metafizičkih suština i tradicionalnih tekovina

Urednica ciklusa Tanja Mijović.