Međunarodni Rostrum kompozitora u Budimpešti 2018

Vjekoslav Nježić je rođen 1973. godine i smatra se jednim od autora koji uspešno spaja svoje tehnološko obrazovanje u polju elektronske muzike sa kompozitorskom praksom. Usavršavao se na Fakultetu za umetnost, medije i tehnologiju u Hilversumu, a radio je i kao muzički producent na Hrvatskoj radio-televiziji. Deluje kao redovni profesor na Odseku za kompoziciju i teoriju muzike.

Kompozicija Kako je Potjeh tražio istinu za orkestar i elektroniku, nastala je prema istoimenoj pripoveci Ivane Brlić Mažuranić objavljenoj u zbirci Priče iz davnina. Ovo je bajka o borbi dobra i zla, a Nježić je prevodi u sukobljeni odnos između orkestarskog i elektronski generisanog zvuka. Ipak, on ne prati potku pripovetke, već se fokusira na jednog lika - Potjeha - koji na svom putu sreće natprirodna bića spremna da ga zavedu i odvedu putem zla. U tom smislu iako nema direktnog prevođenja događaja iz pripovetke u muzički tok, narativnost muzike je itekako prisutna i sastavni je element kompozicije. Ovo je evokativno delo, koje nosi u sebi puno odlika kinematografskog zvuka.

Delo Identification<changeability<stagnation drugog hrvatskog predstavnika Matka Brekala takmičilo se u kategoriji kompozitora do trideset godina. Ovaj mladi osječki autor završio je teoriju i kompoziciju na Konzervatorijumu Rihard Vagner u Beču u klasi Darija Cebića, a potom i muzičku pedagodiju na Umetničkoj akademiji u Osijeku. Radeći izvan tokova zagrebačke muzičke scene, Brekalo stvara muziku oslobođenu akademskih očekivanja, fluidnog i pokretljivog toka, baziranu na odličnoj usklađenosti i individualnoj virtuoznosti muzičara. Delo je inače prvonagrađeno na konkursu švajcarskog ansambla Pre-Art čiji je član i naš izuzetni akoredonista Vladimir Blagojević, koji su delo i premijerno izveli.

Ostvarenja Unleashed Luke Juharta iz 2015. godine prikazuje pre svega vrhunski talenat i virtouzitet autora koji važi za jednog od naboljih evropskih i svetskih harmonikaša. Ovo delo je nastalo u snažnoj interakciji sa klarinteristom i kompozitorom Urošem Rojkom kome je delo i posvećeno, te se čak i izvodi i kao drugi stav Rojkove kompozicije VOX. Inspirisano je stihovima dela Moja pesma slovenačkog pesnika Srečka Kosovela koje počinje rečima „Moja pesma je eksplozija, divlja razdraganost. Dis-harmonija". Pred nama je izuzetno uzbudljivo delo koje je uvršteno među preporučene kompozicije ovogodišnjeg Međunaronog Rostruma kompozitora. Juhart i Rojko ulaze u virtouzni koloplet dva instrumenta, ali i dve snažne umetničke ličnosti koje isijavaju iz svakog tona. Njihovo dijalogiziranje je nepredvidljivo i slobodno, prepuno izvođačke smelosti, sigurnosti i snažne telesnosti.

Predstavnik Bugarske bila je kompozicija Towards singularity Vladimira Vlaeva. Ovo delo istražuje proces uspostavljanja, a potom i rasipanja formirane strukture. U kompozitorskom postupku Vlaev pokazuje svoje znanje koje je sticao na Institutu za sonologiju na Kraljevskom konzervatorijumu u Hagu. Odabrani zvuci u gudačkim instrumentima, mikrotonalnosti, korišćenje perkusivnih zvučnosti na fizičkim granicama akustičkih instrumenata, kombinuju se sa generativnim elektronskim strukturama. Cela kompozicija obitava na ivici „raspadanja" u seriji događaja kao da istražuje događajanost i promene koje se dešavaju kroz naizgled sasvim male pomake.

Urednica Ksenija Stevanović