Božićna muzika protestantske crkve u 18. veku

Do polovine 18. veka naziv „božićni oratorijum" ustalio se ili za opsežniju božićnu kantatu, ili za kolekciju nekoliko kantata koje su izvođene u danima božićnih praznika. Božićni oratorijum Johana Hajnriha Rolea pripada prvoj grupi dela i izdvaja se svojim raskošnim dimenzijama kao i odlikama koje ga dramaturški približavaju žanru oratorijuma u strogom smislu: za razliku od uobičajenih božićnih kantata, solistima su u Roleovom Božićnom oratorijumu poverene alegorijske dramske uloge, a rečitativi donose svedeni narativ o Isusovom rođenju. Pored toga, oratorijum započinje instrumentalnom sinfonijom i u njemu je protestantskom koralu dato relativno malo prostora. Posebno mesto u Roleovoj partituri zauzimaju ansambl-numere, u kojima se inventivno prepliću poetski stihovi povereni različitim alegorijskim rolama: najpre Molitve i Radosti u duetu soprana i alta, kojima se zatim pridružuje Poverenje u tercetu soprana, alta i basa.

Nemački kompozitor Kristijan August Jakobi, rođen je u Grimi 1688. godine, kao sin tamošnjeg kantora, studirao je teologiju i filozofiju u obližnjem Lajpcigu, a bio je aktivan kao orguljaš i kapelmastor u Vitenbergu i Forstu. Od Jakobijevog opusa sačuvano je tek devet crkvenih kantata, među kojima je i Božićna kantata Nebo je ponovo otvoreno, koja je pisana kao solističko delo za tenora. Iako je broj sačuvanih dela ovog kompozitora nemali, ona ipak ukazuju na njegov originalni izraz, kao i na određeni uticaj modernog Telemanovog stila.

Srđan Atanasovski