Džon Berdžer: Priroda masovnih demonstracija

Analizirajući različite aspekte radničkih demonstracija u ulici Korzo Venecija 6. maja 1898. godine, kada je ubijeno oko 100 i ranjeno 450 demonstranata, uz slučajnu pogibiju jednog policajca, Džon Berdžer je došao do određenih opštih zaključaka o prirodi masovnih demonstracija:

• Masovne demostracije treba razlikovati od nemira ili revolucionarnih pobuna, premda, pod određenim (danas retkim) okolnostima, one mogu da prerastu u njih; veliki broj uglavnom nenaoružanih ljudi se okuplja na vidnom i već najavljenom javnom mestu; demonstracije služe da razotkriju snagu javnog mnjenja ili raspoloženja, one se obraćaju demokratskoj svesti države; ukoliko su državni organi otvoreni za demokratski uticaj, demonstracije teško da će biti nužne, a ukoliko to nije slučaj, onda teško da će na njih uticati bilo kakvo otvoreno pokazivanje sile; demonstracije su se dešavale pre nego što su demokratski principi čak i nominalno priznati; stvarna uloga demonstracija nije da ubedi postojeću državnu vlast u bilo šta značajno - takav cilj bio bi samo podesna racionalizacija; masovne demonstracije jesu probe za revoluciju, i to ne strateške, niti čak taktičke, već probe revolucionarne svesti; demonstracija, ma koliko spontana bila, jeste proizveden događaj koji se proizvoljno izdvaja od uobičajenog života; državne vlasti često lažu o broju učesnika na demonstracijama, međutim, ta laž nije bitna; brojnost je važna u direktnom iskustvu onih koji uzimaju učešće u demonstracijama ili koji dele pozitivna osećanja sa učesnicima; konačno, revolucionarna svest se uvežbava na još jedan način - demonstranti se predstavljaju kao mete za takozvane sile zakona i reda i što su veća meta, to se osećaju jačim.

Tekst je prvi put objavljen 1968. godine u 34. broju časopisa International Socialism.

Prevela s engleskog Ivana Maksić.

Emisiju priredili Tanja Mijović i Predrag Šarčević.