Hronika Trećeg programa

U izdanju Pozorišnog muzeja Vojvodine iz Novog Sada objavljena je hrestomatija Teorija dramskih žanrova, priređivača Svetislava Jovanova, u kojoj su sabrani tekstovi o žanrovskim obrascima i njihim konstitutivnim elementima, nastajali u moderno doba evropske drame, odnosno u 20. veku. Kako zapaža Radomir Putnik, priređivač hrestomatije Svetislav Jovanov se vodio načelom da izbor bude zasnovan na poetičkom pristupu, a ne na filozofskom, sociološkom ili psihoanalitičkom pristupu. Tako prvo poglavlje Osnovni dramski žanrovi sadrži oglede koji posebno razmatraju tragediju, komediju, tragikomediju i dramu kao bazične žanrove: o tragediji pišu Glen Most, Džon Džons, Kliford Lič, Valter Benjamin i Teri Iglton; o komediji iscrpno govori Nortrop Fraj; pitanja tragikomedije razlažu Karel Gutke i Džon Luis Stajan; dramu, odnosno savremenu dramu iz građanskog života, analiziraju Štefani Celman, Brajan Džonston i Artur Miler. Sledi poglavlje Istorijske varijacije u kojem desetak autora analizira klasična dela evropske drame, od antičke tragedije, preko Šekspira do Rasina, Molijera i Šilera. U poglavlju Od žanra ka vrsti ispituju se odlike melodrame, groteske i farse, dok se u poglavlju Žanrovski hibridi opisuju svojstva političke drame i mjuzikla. U poslednjem poglavlju Raspad ili obnova žanra autori posmatraju status žanrova u postmodernom i postdramskom pozorištu.

* * *

Zagrebačka izdavačka kuća Lejkam Internacional objavila je dvotomnu studiju Uvod u suvremenu teatrologiju jednog od vodećih hrvatskih teatrologa, Borisa Senkera. Ovaj autor lapidarno ali veoma precizno pruža definicije važnih pojmova iz oblasti pozorišne umetnosti, ilustrujući, kada god je to moguće, teze dokazima iz savremene teatarske prakse. U prvoj knjizi se nalaze poglavlja posvećena semiologiji pozorišta gde podjednaku pažnju valja pružiti kako semiologiji dramskog teksta tako i semiologiji predstave, zatim se razmatra doprinos strukturalne semantike, te važnost psihologije pozorišta (odnosno pojedinačnih istraživanja psihologije dramskog lika, psihologije glume, psihologije publike), kao i sociologije pozorišta (odnosno poddisciplina kao što su sociologija dramskog teksta, sociologija publike i sociologija glume). Drugi tom studije Borisa Senkera metodološki je napisan kao rasprava o osnovnim temama koje dominiraju u teorijskoj pozorišnoj misli na kraju 20. i početku 21. veka. Po oceni Radimira Putnika, iako je Uvod u suvremenu teatrologiju nastao iz Senkerove želje i opravdane potrebe da se studentima književnosti, pozorišnih disciplina, jezika i estetike, pruži kvalitetan udžbenik koji bi sadržao sve neophodne reference o pozorišnoj i njoj srodnim umetnostima savremenog doba, rezultat je daleko prevazišao ovaj pragmatički motiv.

Urednica emisije Tanja Mijović.