Futuristička vizija profesora Zamjatina

U vrelim godinama posle Oktobarske revolucije, u vremenu futurističke euforije, Zamjatin je u Lenjingradu 1920. godine napisao roman „Mi".

Iste godine Tatlin je završio projekat Spomenik Trećoj Internacionali ‒ najmonumentalniju utopiju o funkcionalnoj, 400 metara visokoj građevini, sa kupom, valjkom, piramidom i poluloptom koji se okreću u različitim vremenskim intervalima, zajedno sa svim institucijama sovjetskog društva unutra.

Inženjer i pisac, profesor Zamjatin sa Politehničkog instituta u Lenjingradu, izneo je svoju antiutopijsku viziju, ali u umetničkoj prozi, romanu.

Nepoželjni proroci

Knjiga je imala svoju sudbinu, a promenila je i sudbinu pisca. Objavljena je na engleskom jeziku, 1924. godine, u Americi, proglašena je antikomunističkom u Sovjetskom Savezu 1929. godine i Zamjatin je zatražio legalnu emigraciju.

U integralnoj verziji, na ruskom jeziku, objavljena je 1952. godine u Americi. Kao što je piščevim savremenicima izgledalo da se država sa brojevima odnosi na Lenjinov koncept države, tako i mi imamo utisak da je to roman koji opisuje savremene probleme.

U Zamjatinovoj pesimističkoj viziji prepoznaćemo globalizam, totaliratni svet, etatizam, potpunu otuđenost pojedinca u savremenom svetu.

Duša, nepotrebni, nazadni organ

Zamjatinov imaginarni svet izgrađen je od betona, stakla i metala, sa akumulatorskim tornjem, a matematičkim proračunima kontrolišu se svi aspekti ljudskog života.

Život je preuređen prema vizijama Šigaljova i Velikog Inkvizitora u „Zlim dusima", odnosno u „Braći Karamazovima" ‒ o jedinstvenoj državi sa Dobrotvorom na čelu, o ljudima ‒ brojevima.

Muškarci nose oznake sa konsonantima, a žene sa vokalima. Zamjatin će predvideti ispiranje mozga i uticaj medija, ćorskokak u koji će čovečanstvo dovesti racio, i otkriće tzv. emocionalne inteligencije.

U Zamjatinovoj imaginarnoj zemlji, ʼdušaʼ je mračni, poluzaboravljeni, retrogradni, bolesni organ koji se uklanja operativnim putem.

Svet bez majki

Glavni junak, graditelj Integrala, čezne za majkom, za koju ne bi bio samo molekul države, „nego prosto ljudsko parče, parče nje same..."

Možete li da zamislite svet bez majki? Zamjatin ga je zamislio pre skoro sto godina, a mi smo danas svedoci reproduktivnog kloniranja i nuklearnog transfera iz somatskih ćelija.