Raković: Posle pola veka raskol SPC i Ohridske arhiepiskopije je zaceljen

Aleksandar Raković ističe da je veliki teret skinut s leđa Srpske pravoslavne crkve i Makedonske pravoslavne crkve, a to će doprineti poboljšanju i političkih odnosa Srbije i Severne Makedonije.

Prema njegovim rečima, totalna eskalacija nesporazuma došla je oko hapšenja arhiepiskopa Jovana i njegovog višegodišnjeg tamnovanja u Severnoj Makedoniji i izbeglištvu u kojem je povremeno bio primoran da živi, tako da su odnosi, koji nisu bili dobri ni ranije, narušeni za neko vreme.

"Srećom, sada vidimo ovo značajno i vrlo dobro poboljšanje – povratak Makedonske erarhije u okvire SPC. To je važna istorijska odluka, patrijarh Porfirije je uložio puno energije i prepoznao je u arhiepiskopu Stefanu osobu koja je spremna da načini takav korak da se ide ka pomirenju. Logično je da Srbi i Makedonci, kao dva najbliža naroda koji dele istoriju i kulturu, budu zajednički u kanonskoj erarhiji. Na ovaj način, patrijarh i čitav sabor SPC ostvarili su značajan proboj u odnosima sa Makedonskom pravoslavnom crkvom. Patrijarh će imati tu istorijsku ulogu da prigrli ne samo srpski pravoslavni narod nego i makedonski, a to će sve uticati i na stabilizaciju odnosa u Pravoslavnoj crkvi u celini", ističe istoričar Aleksandar Raković.

Do spora došlo u vreme socijalističke Jugoslavije

Dodaje da je do spora došlo u vreme socijalističke Jugoslavije. Komunističke vlasti su insistirale na tome da se razbije jedinstvo Srpske pravoslavne crkve na prostoru tadašnje NR Makedonije i svojim političkim pritiscima su uslovljavali, pretili jerarhiji SPC tako da je to bio ključni razlog što je došlo do podele.

"SPC je 1959. godine dala autonomiju Makedonskoj pravoslavnoj crkvi i ona je kanonski autonomna crkva što je sada potvrđeno. Makedonska erarhija je 1967. podržana od strane Saveza komunista i ko zna još od kakvih faktora, krenula u nameru i realizaciju potpunog rascepa sa SPC koji nikome nije doneo dobro", ističe Raković.

Aleksandar Raković naglašava da nije bilo pritisaka sa strane na ovu odluku Srpske pravoslavne crkve i da je Sabor bio jednodušan u tome da se pruži ruka Makedonskoj erarhiji i usvoji njihova molba da se vrate pod okrilje SPC.

"Nažalost, carigradska patrijaršija se nepotrebno 9. maja upetljala u unutrašnji poredak SPC verovatno zato što su saznali da će doći do pomirenja srpske i makedonske erarhije i povratka makedonske erarhije u poredak srpske crkve. Carigradski patrijarh je izgleda imao nameru da se u javnosti stekne utisak kao da se on za nešto pita, a nije se ništa pitao osim što je svojom odlukom oduzeo Makedonskoj pravoslavnoj crkvi tri eparhije u dijaspori, što SPC nikada ne bi uradila. Makedonski vernici koji žive u dijaspori imaju kome da se obrate, nemaju oni nikoga bližeg od SPC i srpskog naroda, dobrodošli su pod okrilje SPC, jer mi smo sada u kanonskom jedinstvu", poručuje istoričar Aleksandar Raković.