Manastir Gradište-biser paštrovske duhovnosti

„Manastir Gradište podignut je na uzvišenju u Buljarici, a njegovo ime vezuje se za toponim gradina-u značenju ostatak naselja ili utvrđenja koje je tu moglo postojati prije osnivanja manastira. Arheološkim istraživanjima u porti manastira pronađeni su ostaci starije, vjerovatno antičke, građevine, kao i nekoliko grobova iz perioda rimske uprave u ovom kraju. Prvi pisani pomen ovog manastira potiče iz povelje srpskog kralja Milutina s početkom XIV vijeka. Manastir Gradište je vjekovima, do Prvog svjetskog rata, bio važna filijala (metoh) manastira Dečani.

Današnji kompleks manastira sastoji se iz tri crkve, manastirskog konaka, pomoćnih objekata i groblja. Prema narodnom predanju, centralna manastirska crkva posvećena Sv. Nikoli, zaštitniku pomoraca i putnika, potiče iz 1116.godine. Ostale crkve posvećene su Uspenju Bogorodice i Sv.Savi...

U Paštrovićima, malobrojnom srpskom plemenu koje naseljava primorsku oblast od Bečića na zapadu do Buljarice na istoku, manastiri su baštinili ne samo duhovnu već i svjetovnu istoriju. U manastirima se narod učio vjeri i pismenosti, slavio sopstvenu prošlost i nadao se boljoj budućnosti. Svoj identitet izgrađivao je i sačuvao u pet starih pravoslavnih manastira koliko ih ima na području Paštrovića. Jedan od njih, manastir Gradište, predstavljao je i još uvijek predstavlja posebno važan centar u duhovnoj vertikali paštrovskog naroda...

Paštrovići se u pisanim dokumentima prvi put pominju 1355. godine. Narodna predanja, međutim, ističu autonomiju ove oblasti od davnina, kao i privilegije dobijene još od rimskog cara Dioklecijana i kasnijih vladara koji su gospodarili ovim prostorom." (Iz teksta Organizacionog odbora jubileja 900 godina crkve Sv.Nikole)

Gošća ovonedeljne Riznice je dr Mirjana Blagojević, istoričar prava, pisac, advokat sa kojom razgovaramo o manastiru Gradište, čije duhovne, istorijske, pravne, književne i umetničke vrednosti prevazilaze značaj lokalnog karaktera.

Autor i voditelj Dušanka Zeković.