Katarina-Srb devojka

Katarina-Srb devojka, kako ju je opevao Sima Milutinović-Sarajlija, prva je srpska, akademski obrazovana, slikarka, prva žena počasni član Srpskog učenog društva, a veliki deo svojih slika, oko tridesetak, sa lepom sumom novca koja će služiti za staranje o njenim slikama, poklonila je Narodnom muzeju u Beogradu. Najčuvenije i najprepoznatljivije njeno delo je Autoportret iz 1836 godine iz bečkog perioda života i studiranja. „Prva Srb devojka", u maloj srpskoj zajednici, u Stolnom Beogradu, u Ugarskoj, veoma rano pokazuje izuzetan talenat. Zahvaljujući novčanoj pomoć trgovca Đorđa Stankovića odlazi u Peštu i uči u ateljeima poznatih slikara. Njen talenat uočava grofica Čaki, poznata mecenarka umetnosti, i omogućuje joj da studira u Beču u Umetničkoj akademiji. Školovanje nastavlja u Minhenu, gde dve godine studira istorijsko slikarstvo, i tu je i započela kompoziciju „Oslobađanje Beograda 1806." Nastavlja studijska usavršavanja u Italiji, Francuskoj, Holandiji. U Beograd stiže na poziv velikog prijatelja, još iz bečkih dana, iz kruga okupljenog oko Vuka Karadžića, Sime Milutinovića-Sarajlije, a velika potpora u novoj sredini joj je i Teodor Pavlović, novinar, publicista, jedan od osnivača Matice srpske, koji pokušava da Katarini Ivanović stvori oreol nacionalno angažovanog umetnika.

U Beogradu Katarina slika viđene i bogate Srbe, među kojima je i kneginja Persida Karađorđević, kao i njen voljeni i mnogo poštovani prijatelj Sima Milutinović Sarajlija, koji da je duže poživeo, po svoj prilici, i Katarina bi i duže u Beogradu ostala. Razočarana mnogim stvarima u kneževini, posle dve godine, napušta Beograd, nekoliko meseci boravi u Zagrebu, da bi se vratila u svoj Stolni Beograd, u današnjoj Mađarskoj ,gde je i ostala sve do svoje smrti. Šezdesetih godina, dvadesetog veka, posmrtni ostaci prve srpske slikarke Katarine Ivanović, na inicijativu Društva prijatelja Narodnog muzeja, preneti su u Beograd i sahranjeni u Aleji velikana na Novom groblju u Beogradu.

U današnjoj Riznici o životu prve srpske, akademski obrazovane, slikarke, prve žene počasnog člana Srpskog učenog društva, umetnici koja je većinu svojih dela zaveštala, sa pristojnom sumom novca, Narodnom muzeju u Beogradu, Srpkinji iz Ugarske, Katarini Ivanović (1811-1882) razgovaramo sa istoričarkom Ljiljanom Čubrić, autorkom knjige „Katarina-Srb devojka".

Autor i voditelj: Dušanka Zeković.