Muzej zvuka – Dela Karla Lujtona

Rođen u Antverpenu 1557. ili 1558. godine, Karl Lujton je skoro čitav život proveo na habzburškim dvorovima u Beču i Pragu. Još kao dečak od osam godina, postao je horista u kapeli cara Maksimilijana II, gde su mu učitelji bili Jakob Vaet i Filip de Monte. Kada mu je glas mutirao, napustio je hor, ali je dobio angažman u novoosnovanoj carskoj instrumetnalnoj kapeli. Godine 1577, postao je orguljaš Maksimilijanovog naslednika, Rudolfa II, te se sa carskom svitom preselio u Prag. U to vreme, u Veneciji je objavljena prva i jedina zbirka madrigala Karla Lujtona, posvećena jednom od najbogatijih ljudi tog doba, Johanu Fugeru, što je dodatno doprinelo reputaciji ovog franko-flamanskog kompozitora. Kada je Filip de Monte umro 1603. godine, Lujton ga je zamenio na mestu glavnog dvorskog kompozitora, zauzimajući jednu od najuglednijih i najlukrativnijih pozicija u čitavoj Evropi. Međutim, nakon smrti Rudolfa, njegov naslednik, car Matijas je raspustio dvorsku kapelu i odbio da prihvati obaveze prema muzičarima, te je uprkos zarađenoj penziji, Lujton umro 1620. godine kao prosjak.

U Lujtonovom opusu mogu se pronaći i instrumentalne i vokalne kompozicije. U delima za instrumente sa dirkama, otkriva se autor koji je okrenut ka budućnosti, pišući dela slična ostvarenjima Svelinka i Freskobaldija, u kojima se prepoznaju začeci obika fuge. Njegova vokalna dela, sa druge strane, komponovana su pod snažnim uticajem njegovog učitelja i kolege, Filipa de Montea. Čak četiri mise parodije Karla Lujtona zasnovane su na De Monteovim motetima i madrigalima.

U emisiji ćete, između ostalog čuti sedmoglasnu misu „Cezar vive" ovog autora, koja je posvećena caru Rudolfu II. U specifičnim odnosima između segmenata ovog dela, istraživači prepoznaju odjeke astroloških studija koje su se intenzivno vršile u dvorskoj kapeli ovog suverena opsednutog alhemijom i okultizmom.

Urednica emisije: Ivana Neimarević