Ivan Milenković: Autofikcija

Autofikcija je savremeni književno-teorijski pojam koji bi se mogao prevesti i kao "samoizumevanje". Jedan od (mnogih) paradoksa književnosti u tome je što se književnost izborila za laž kao sredstvo kojim će govoriti istinu. Piscima je dato pravo da lažu - što se, inače, nikome drugome ne priznaje - kako bi istinitije progovorili o istini. Blaže rečeno: pisac može da izmišlja kako bi dospeo do jezgra stvarnosti. No, ako je razlika između fikcije i stvarnosti bila, manje ili više, jasna, sa autofikcijom stvar se usložnjava jer čak i kada autor tvrdi da je ono o čemu piše istina (i samo istina), čak, dakle, i kada piše o sebi, poput velikog norveškog pisca Karla Uvea Knausgora, u srazmeri (čini se) jedan prema jedan, čak i tada postoji sumnja u to da pisac govori istinu, kao da je istina negde izvan jezika.

Maja Rogač analizira upravo "slučaj Knausgor" i dovodi u pitanje ne tekst, nego samog autora (istina pisanja ne leži u autoru, nego u samom pismu). Nemanja Mitrović osvrće se na roman Infinitiv Sretena Ugričića u kojem su glavni junaci nepostojeći filozof i njegovo nepostojeće delo, ali sam pisac, pri tome, odbija da prihvati odgovornost za ono što piše u izmišljenom delu izmišljenog filozofa. Ivan Milenković, pak, nastoji da pokaže kako su ne samo romani Miljenka Jergovića autofikcije, nego su to, čak, i njegovi eseji.

Čitaju Dušica Mijatović i Gordana Gačić
Urednik Ivan Milenković