Majstori baroka

Kraljevski balet posvećen Flori pripada žanru dvorskog baleta sa antreima, a prvi put je izveden 6. februara 1669. godine u palati Tiljeri, u Parizu, tokom svečanosti koje su se održavale u okviru karnevalske sezone. Ovo je bio poslednji od velikih francuskih dvorskih baleta i simboliše skoro sto godina tokom kojih su se dvor, pripadnici kraljevske porodice i umetnici ujedinjavali kako bi plesom i muzikom stvorili ideal fizičke lepote, kao reprezentacije sopstvene izuzetnosti i moći. Istovremeno, ovo je bio i poslednji primer onoga što se naziva Kraljičin dvorski balet, u kojem su dvorske dame uzimale učešća. Dvorski balet je posebno razvijan za vreme prvih godina vladavine Luja XIV koji je u svojoj mladosti bio strasni plesač, a Kraljevski balet posvećen Flori se smatra vrhuncem ovog žanra, njegovom apoteozom i zaključkom. Upravo kroz ovo delo može se uočiti moment tranzicije u evoluciji francuske scenske muzike od baleta ka lirskoj tragediji i operi-baletu, koje će Žan-Batist Lili kodifikovati koji godinu kasnije.

Povod za nastanak ovog jedinstva igre, vokalne i instrumentalne muzike i kratkog govornog teksta, bila je proslava primirja po završetku Devolucionog rata između Francuske i Španije. Tematski, ovaj dvorski balet je bio veza za životvorno delovanje sunca - personifikacije kralja Luja XIV, koji je u istoriji zapamćen kao Kralj Sunca. U tom pogledu, siže direktno aludira na obnovu kraljevstva pod blagotvornim uticajem Luja XIV. Libreto je napisao Izak de Benserad, a uloga Flore je bila namenjena Henrijeti od Engleske, supruzi mlađeg brata Luja XIV, poznatijoj kao Madam, ali kako je ona te godine bila u drugom stanju, zamenila ju je vojvotkinja od Silija. Sam kralj se pojavio u ulozi Sunca, u svom poslednjem plesačkom nastupu u jednom dvorskom baletu. Formalno gledano Kraljevski balet posvećen Flori sastoji se od uvertire, prologa i 15 antrea koji uključuju ne manje od 10 vokalnih segmenata, što predstavlja značajan korak ka rađanju opere kao zasebnog žanra. Na premijeri je korišćen veliki izvođački aparat: učestvovalo je oko 50 igrača, desetak solo pevača, 24 horska glasa, 44 gudača, 8 duvača, potom teorbe, čembalo, kao i tromboni i timpani iz kraljevskih vojnih pukova za čije korišćenje izvan vojne funkcije, a u muzičkom kontekstu, treba zahvaliti Lilijevom inovatorskom talentu.

Autorka Saša Tošković.

Urednica Ksenija Stevanović