Stvaralaštvo Ferdinanda Paera

Orkestarska muzika zauzima marginu Paerovog opusa i, izuzev nekoliko poznih simfonija pisanih za Pariz i Lajpcig, većinom pripada njegovo ranom stvaralačkom periodu i sačuvana je u rukopisu u Palatinskoj biblioteci u njegovom rodnom gradu, Parmi, gde je živeo do 1799. godine. Ovde se ubrajaju više simfonija, kao i po jedan koncert za orgulje i za čembalo. Kako u severnoj Italiji nisu postojali konzervatorijumi nalik napuljskim, regionalne kompozitorske prakse prenosile su se putem lokalnih pedagoških tradicija. Ferdinand Paer je u Parmi bio učenik Đana Frančeska Fortunatija, još jednog Parmljanina koji je, pak, prošao kroz školu Đovanija Batiste Martinija u Bolonji. Paerov Koncert za orgulje u De-duru je ambiciozno, trostavačno delo, sa izraženom, simfonijskom ulogom orkestra u sonantom allegru.

Jedanaest godina stariji od Paera, kompozitor Gaetano Valeri, rođen je u Padovi, gde je izgradio čitavu svoju karijeru, kao orguljaš, a zatim i kapelmajstor katedrale. Kao i u slučaju Paera, njegova orkestarska dela, uključujući simfonije i koncerte, nisu objavljivana i sačuvana su u obliku rukopisa u biblioteci u njegovom rodnom gradu. Njegov Koncert za orgulje u Be-duru iz 1797. godine verovatno je komponovan za premijerno predstavljanje novog instrumenta čuvenog graditelja orgulja Italije tog doba, Gaetana Kalida. Valerijeva partitura odlikuje se velikom pažnjom koja je posvećena motivskom radu u razvojnim delovima sonatinih stavova, kao i tematskom kontrastu koji je ukotvljen u dijalog soliste i orkestra.

Autor emisije Srđan Atanasovski