Muzej zvuka

Jedan od najvećih majstora renesansne muzike, Čiprijano de Rore rođen je oko 1516. godine u gradiću Ronseu, odnosno, na francuskom jeziku, Reneu u istočnoj Flandriji. Iako je ostalo sačuvano malo podataka o njegovom detinjstvu i prvim podukama iz muzike, današnji muzikolozi pretpostavljaju da je u Italiju stigao kao adolescent u pratnji Margarete od Parme, vanbračne ćerke Karla V, koja je na Apeninsko poluostrvo došla radi braka. Pojedini savremenici tvrdili su da je De Rore studirao kod Adriana Vilarta u Veneciji i da je bio pevač u bazilici Svetog Marka, ali u inače detaljnoj venecijanskoj dokumentaciji do sada nije pronađen nijedan dokaz koji bi to potvrdio. Poznato je da je bio u službi u Breši počevši od 1542. godine i da je u naredne tri godine uz pomoć venecijanskog štampara Skota objavio svoju prvu zbirku madrigala, kao i dve zbirke moteta. Stilski, u tom periodu, Čiprijano de Rore nedvosmisleno pripada grupi kompozitora koje je Em Es Luis nazvao Vilartovim kružokom.

De Rore je potom otišao u Feraru, gde je postao kapelmajstor u maju 1546. godine. Tada nastupa izuzetno produktivan i kreativan period njegovog života. U službi vojvode Erkolea II pisao je mise, motete, šansone i madrigale, inspirisan izuzetnim kulturnim životom koji je vladao na dvoru D’Esteovih. Međutim, posle smrti svog mecene, nije naišao na razumevanje njegovih naslednika, te angažman pronalazi na dvoru porodice Farneze u Parmi, što se čini kao stepenica naniže u karijeri u odnosu na njegov prethodni stvaralačaki period. De Rore je pokušao da nađe drugu službu - pre svega se nadajući da će zameniti Adriana Vilarta u Veneciji - ali u tome nije uspeo i umire u Parmi 1564. godine.

Misa koju ćete slušati u večerašnjoj emisiji – Vivat felix Hercules secundus nastala je verovatno ubrzo nakon De Roreovog dolaska u Feraru i nedvosmisleno predstavlja posvetu tadašnjem suverenu, Erkoleu II. U tenorskoj deonici svakog stava se ponavljaju reči „Neka dugo živi Erkole II, četvrti Vojvoda od Ferare”, a osim posvete u svakom stavu ordinarijumu, kompozitor je u delo integrisao i tekst koji pridaje polužbožanski karakter ovom vladaru, kao sponi između vlasti na nebu i na zemlji. Ovi delom De Rore nastavlja putem koji je već utabao njegov prethodnik na dvoru u Ferari, veliki Žosken de Pre, koji je takođe napisao misu Hercules dux Ferrariae posvećenu Erkoleu I, dedi Erkolea II. Poput De Prea, i De Rore koristi tehniku „sođeto kavato” koju je izmislio njegov prethodnik, a kojom se muzička tema izvodi iz imena ili reči. Koristeći vokale iz naziva mise Vivat felix Hercules secundus kojima pridodaje odgovarajuće note solmizacije, De Rore je stvorio kantus firmus na osnovu kojeg je izgradio muzički materijal misnog ciklusa.

Urednica emisije: Ivana Neimarević