Sećanje na Dragoslava Devića

Večeras će o njegovoj ličnosti i pedagoškom i istraživačkom delu govoriti naučni saradnici Muzikološkog instituta SANU, etnomuzikolozi doktor Jelena Jovanović i doktor Danka Lajić-Mihajlović. Reprodukovaćemo i emisije iz ciklusa Muzička tradicija: Instrumenti i instrumentalni ansambli iz Grčke, koja je na talasima Trećeg programa predstavljena u septembru 1979. godine, deo emisije Muzička tradicija - Pesme i igre iz severne Grčke iz 1985. godine, i Budistički rituali u severnoj Indiji, koja je premijerno predstavljena na talasima Trećeg programa u junu 1988. godine

Šezdesetih i sedamdesetih godina XX veka, u zlatno doba radija, veliki broj spoljnih saradnika učestvovao je u realizaciji programa Radio Beograda. Posebno mesto zauzima dr Dragoslav Dević, jedan od pionira moderne srpske etnomuzikologije. Godine 1951. on dolazi u Radio Beograd, kao stalni saradnik u redakciji narodne muzike Đorđa Karaklajića, a tek od 1962. godine postaje asistent na Odseku za muzički folklor na Muzičkoj akademiji u Beogradu. Po osnivanju Trećeg programa 1965. godine, Dević započinje ciklus emisija Muzička tradicija raznih naroda, koji ubrzo menja naziv u Muzička tradicija i postaje jedinstven u čitavom medijskom prostoru tadašnje Jugoslavije.

Kao završna emisija dana, Muzička tradicija predstavljala je radijsku formu kratkog obima, ukupnog trajanja od 10 do 20 minuta, sa uvodnim tekstom, koncipiranim u vidu informativnog naučnog eseja i kratkim najavama između numera. Poput ostalih članova muzičke redakcije Trećeg programa, Dević je imao mogućnost da slušaocima plasira novi materijal, koji nije postojao u fonoteci Radio Beograda. Slušaoci su imali prilike da kroz njegove emisije putuju sa muzikom koju im je predstavljao, a on je na vešt način sproveo misiju upoznavanja slušalaca sa „muzikom sveta" i kulturama sveta. Emisije je uređivao kroz cikluse, a njihove tematizacije osmišljavao je prema specifičnostima materijala, na primer: obredne ili svetovne muzike različitih zemalja, plemenskih zajednica, numere koje prate igru, kao i one koje se izvode u okviru važnih momenata godišnjeg i životnog ciklusa pojedinaca ili čitave zajednice. Dević potom usmerava fokus na instrumente, njihove karakteristike i kontekstualne pojavnosti, te ih kroz pomeranje fokusa i širenje perspektive sagledava kroz sličnosti i razlike na većem području.

Sa druge strane, putem snimaka koje je načinio prilikom sopstvenih terenskih istraživanja širom Srbije, Dević predstavlja autentičan folklorni materijal na radiju, doprinoseći programskoj liniji koja naglašava aktuelnost materijala i proširujući muzičku mapu sveta originalnim zvučnim zapisima iz Srbije, koji ujedno predstavljaju arhivski i istorijski važnu građu.

Urednice ciklusa: Irina Maksimović i Marija Vuković