Pronađena riznica drevnih kineskih bronzanih ogledala

Arheolozi koji su vršili iskopavanja na groblju Dabaoci u provinciji Šansi, na severozapadu Kine, pronašli su više od 80 bronzanih ogledala starih oko dve hiljade godina. Prečnik tih artefakata varira od osam do 23 centimetra; mnogi su dobro očuvani, a jedan od njih još daje jasan odraz. Kako je naveo šef arheološkog tima Džu Jingpej, stari Kinezi su imali više tehnika za pravljenje tih ogledala.

Većina ogledala datira između perioda „zaraćenih država", koji je trajao od 475. do 221. godine p. n. e., i kasnog perioda dinastije Zapadni Han, koja je izgubila vlast početkom 9. veka. Bila su zakopana blizu glave ili gornjeg dela tela njihovih vlasnika, kako muškaraca tako i žena. Natpisi na njima prenosili su želje za boljim životom.

Bogata nekropola cara skromnog porekla

Grobnice su verovatno pripadale hanskoj eliti. Istorijski zapisi navode da je Liju Bang, rodonačelnik dinastije Han, osnovao naselje za članove plemstva u blizini groblja kako bi pomogao izgradnju i održavanje carskog mauzoleja.

Liju Bang, poznat i kao Gao-cu, rođen je 256. g. p. n. e. u seljačkoj porodici. Posle smrti ujedinitelja kineskog carstva cara Ćin Ši Huanga (široj javnosti znanog po armiji ratnika od terakote sa kojom je sahranjen) nastupile su vojne pobune i ustanci seljaka koji su urušili dinastiju Ćin. Jedan od vojskovođa koji se istakao u tim borbama, i postepeno uklonio sve druge pretendente na vlast, bio je Liju Bang. On je 202. g. p. n. e. postao vladar Kine i uspostavio je dinastiju koja je vladala vekovima.

Prošle godine je Institut za arheologiju provincije Šansi započeo veliki projekat iskopavanja groblja. Istraživači su pronašli skoro 300 predmeta od keramike, bakra i žada, od kojih je većina iz ranog perioda dinastije Zapadni Han. Nekropola je bila podeljena na više oblasti, koje su možda organizovane po pripadnosti porodici, a grobnice su se veoma razlikovale po veličini i bogatstvu otkrivenih artefakata.

Ogledala sa najlepšim željama

Kineske zanatlije su počele da primenjuju složenu tehnologiju obrade bronze još 2000. godine p. n. e. Ogledala i drugi predmeti od bronze bili su luksuzni proizvodi namenjeni visokom društvu. Njihova poleđina je često dekorisana.

Najstariji od tih artefakata imali su motive ptica, zmajeva i zmija. Kako su majstori postajali veštiji, tako je dizajn dekoracije postajao složeniji. Zato se na kasnijim radovima mogu videti predstave božanstava, mitoloških figura, apstraktni ornamenti i natpisi, od kojih su mnogi sadržavali želje za sreću. Neka ogledala imala su intarzije od žada, tirkiza i sedefa. Nakon što je 130. g. p. n. e. Put svile otvorio trgovinske rute sa Indijom, Persijom i Egiptom, u kineskom dizajnu počeli su da se pojavljuju novi estetski elementi pozajmljeni sa Zapada, poput isprepletene vinove loze, cveća i ukrasa od srebra.

Ogledala su bila uobičajena grobna oprema u Kini za vreme dinastije Han jer se smatralo da njihove reflektujuće površine „unose život i svetlost u mrak grobnice". Natpisi na ogledalima iz nekropole Dabaoci uključuju fraze poput: „večna radost", „porodično bogatstvo" i „dugo pamćenje", kao i geometrijske i cvetne motive.

Naučnici veruju da će im bronzana ogledala pomoći da saznaju više ne samo o ovoj grani primenjene umetnosti već i o estetskom ukusu, dinastičkim promenama, filozofiji i potrošačkoj kulturi lokalnog stanovništva tokom dinastija Ćin i Han.