Poslanici manjina mogu na svom jeziku da govore u parlamentu

Reč je o pripadnicima manjina čiji broj u ukupnom stanovništvu prema poslednjem popisu dostiže najmanje dva odsto, a šansu da se obraćaju na jeziku svoje manjine omogućiće im izmene Zakona o službenoj upotrebi jezika i pisama koje će se sutra naći među 14 tačaka dnevnog reda nove sednice srpskog parlamenta.

Narodni poslanici koji pripadaju nacionalnoj manjini imali su i do sada mogućnost da se u parlamentu obraćaju na jeziku nacionalne manjine, ali to pravo nisu koristili.

Naime, važeće zakonsko rešenje iz Zakona o zaštiti prava i sloboda nacionalnih manjina bilo je usmereno na bivšu Saveznu skupštinu, a kako je Srbija pravni naslednik Savezne Republike Jugoslavije, odnosno državne zajednice Srbija i Crna Gora, predloženo rešenje se sada praktično usklađuje sa postojećim državnim uređenjem.

Državni sekretar u Ministarstvu državne uprave i lokalne samouprave Ivan Bošnjak objašnjava za Tanjug da se tako važeća norma usklađuje sa postojećim državnim uređenjem i Ustavom, a u smislu utvrđene organizacije vlasti, te se ovo pravo vezuje, odnosno ostvaruje u Narodnoj skupštini.

U dosadašnoj parlamentarnoj praksi jedno vreme pojedini zakoni su se prevodili na mađarski jezik, a poslanica SVM Elvira Kovač kaže za Tanjug da su se u ranijim skupštinskim sazivima na mađarski prevodili zakoni koji su značajni za pripadnike mađarske nacionalne manjine.

Navela je da su među tim zakonima bili oni koji se odnose na nacionalne savete, kao i na oblast kulture i obrazovanja.

Kovačeva kaže da će se poslanici SVM i dalje u parlamentu obraćati na srpskom jeziku.

U međuvremenu, poslanici Lige socijaldemokrata Vojvodine podneli su amandman na predložene izmene zakona kojim se predviđa da se pravo da se narodni poslanici obraćaju na svom maternjem jeziku proširi i na one poslanike koji pripadaju manje brojnim nacionalnim manjinama.

LSV smatra da bi predviđenim rešenje koje bi omogućilo da se samo pripadnici nacionalne manjine kojih ima najmanje dva odsto u ukupnoj populaciji – Slovaci, Hrvati, Rusini, Romi, Bugari, Rumuni, Vlasi ili Makedonci bili onemogućeni da se parlamentu obrate na svom maternjem jeziku.

Predlog poslanika LSV-a, kako se navodi, odnosi se i na pripadnike tih ostalih manjina, tačnije na pripadnike svih koji pripadaju nacionalnoj manjini koja ima formiran Nacionalni savet.

Ta stranka, naime, uverena je da bi na taj način u potpunosti ostvarile afirmaciju i brojne manje nacionalne manjine, a ne samo one koje imaju određeni udeo u ukupnom stanovništvu Srbije.

Novina predviđena izmenama zakona je i davanje mogućnosti da se imena organa koji ostvaruju javna ovlašćenja, ali i nazivi jedinica lokalne samouprave, naseljenih mesta, trgova i ulica i drugi toponimi ispisuju i na jeziku nacionalne manjine, prema njenoj tradiciji i pravopisu, i to čak i u slučaju da jezik te nacionalne manjine nije u službenoj upotrebi na teritoriji određene opštine.

To će se, kako je objasnio Ivan Bošnjak, odnositi na naseljena mesta u jedinicama lokalne samouprave u kojima procenat pripadnika određene nacionalne manjine u ukupnom broju stanovnika na teritoriji naseljenog mesta dostiže 15 odsto prema rezultatima poslednjeg popisa stanovništva.

Predviđeno je da Skupština jedinice lokalne samouprave utvrdi statutom koja su to naseljena mesta imajući u vidu tradicionalnu naseljenost pripadnika nacionalne manjine i prethodno pribavljeno mišljenje nacionalnog saveta te nacionalne manjine. 

Na primer, na teritoriji grada Zrenjanina živi 1,75 odsto Rumuna i njihov jezik nije u zvaničnoj upotrebi, ali u Jankovom Mostu gde su apsolutna većina, kao i u Ečkoj gde čine 30 odsto stanovništva prema popisu iz 2011, oni će moći da ostvare novo pravo.

Bošnjak je naglasio da se predložene odredbe odnose samo na ispisivanje toponima u naseljenim mestima, što ne obuhvata ostale aspekte službene upotrebe jezika i pisma.

Kako je naveo, pripadnici nacionalne manjine, koja sa više od dva odsto učestvuje u ukupnoj populaciji, imaju pravo da se obrate državnom organu na jeziku te nacionalne manjine, kao i da dobiju odgovor na tom jeziku. 

Ako ih ima manje od dva odsto, kaže Bošnjak, to pravo mogu da ostvare ako se obrate preko jedinice lokalne samouprave u kojoj je taj jezik u službenoj upotrebi, pri čemu je ta jedinica lokalne samouprave dužna da obezbedi prevođenje i dopisa i odgovora, te da snosi troškove prevoda.

Bošnjak kaže i da na teritoriji jedinice lokalne samouprave gde tradicionalno žive pripadnici nacionalnih manjina, njihov jezik i pismo može biti u ravnopravnoj službenoj upotrebi.