Sofijska deklaracija više o prioritetima, manje o perspektivi

Aneks deklaracije odnosiće se na jačanju veza i saradnje između EU i Zapadnog Balkana.

Svih 28 država članica EU usaglasile su se oko finalnog nacrta teksta deklaracije koji bi trebalo da bude usvojen u Sofiji 17. maja. Ono što je planirano da bude zajednička deklaracija 28 zemlja članica plus 6 država sa Zapadnog Balkna na kraju će biti deklaracija EU članica, uz "konsultacije sa partnerima sa Zapadnog Balkana", navodi se u tekstu u koji je Tanjug imao uvid.

Do ovakve promene jezika, ali i formata, deklaracije došlo je zbog inistiranja na prvom mestu Španije koja je nije želela da svoj potpis stavi na tekst koji će potpisati i Priština.

Madrid ne priznaje Kosovo kao nezavisnu državu i kao takvom mu poriče mogućnošću perpektive EU članstva. Prvi deo deklaracije sadrži 17 tačka u kojima EU potvrđuje "nedvosmislenu podršku evropskoj perspektivi Zapadnog Balkana".

EU se obavezuje da će pojačati svoje zalaganje na podršci "regionalnoj transformaciji u oblasti politike, ekonomije i društva". 

Pozdravlja se posvećenost "partnera sa Zapadnog Balkana" radu na demokratiji, vladavini prava, borbi protiv korupcije i kriminala, poštovanju ljudskih i manjinskih prava kao i jaćanju dobrosusedskih odnosa i regionalne stabilnosti. Dekalaracija podseća na važnost povezivanja unutar regiona kako u oblasti ekonmkih i međuljudskih odnosa, tako i u oblasti transporta, energetike i digitalizacije.

Stvaranje novih mogućnosti za mlade u regionu 

Poseban paragraf delaracije odnosi se na stvaranje novih mogućnosti za mlade u regionu. Istovremeno EU poziva partnere sa Zapadnog Balkana da rade zajedno na "zajedničkim bezbednosnim izazovima" kao što su borba protiv terorizma i ekstremizma i upravljanje migracijskim tokovima.

Deklaracija navodi da su i "EU i partneri sa Zapadnog Balkna svesni važnosti borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala za regionalnu socijalno ekonomsku transformaciju i stabilnost i bezbednost" regiona.

EU "zahvaljuje partnerima sa Zapadnog Balkna na dopirinosu u oblasti Zajedničke spoljne i bezbednsone politike" i "očekuje dublju saradnju i dalje usaglašavanje" u toj oblasti. Istovremeno, u tekstu deklaracije koja bi trebalo da bude usvojena na samitu EU Zapadni Balkna u Sofiji pominje se i zajednička borba protiv "dezinformacija i drugih hibridnih aktivnosti."

Aneks deklaracije predstavlja dokument pod nazivom "Sofijska agenda prioriteta" koji u fokus stavlja podršku EU u jačanju vladavine prva u regionu, saradnju Zapadnog Balkana i EU u oblasti bezbednost, podršku EU iu socijalno ekonomskom razvoju regiona, jačanje povezanosti kroz novi paket projekta koji podrazumeva širenje EU energetske Unije na Zapadni Balkan, završetak regionlanog tržišta električne energije, uspostavljanje sedišta Transportne zajednice u Beogradu i podršku novoj železničkoj strategiji koja bi Zapadni Balkan trebalo da približi i uključi EU mreži.

Na kraju se navodi i inicijativa za smanjenje cene rominga na Zapadnom Balkanu i identifikaciju potencijalnih digitalnih investicija, uključujući i intrenet konekcije, u regionu.