Karadžiću vraćena optužba za genocid

Apelaciono veće haškog Tribunala poništilo je prvostepenu presudu kojom je bivši predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić, na polovini suđenja, bio oslobođen optužbe za genocid nad Muslimanima i Hrvatima u sedam bosanskih opština, 1992. godine.

Usvojivši žalbu Tužilaštva, Apelaciono veće je u optužnicu protiv Karadžića vratilo tačku koja ga tereti za genocid nad Muslimanima i Hrvatima u opštinama Bratunac, Foča, Ključ, Prijedor, Sanski Most, Vlasenica i Zvornik.

Apelaciono veće, na čelu sa američkim sudijom Teodorom Meronom koji je i predsednik Tribunala, presudilo je da je prvostepeno veće pogrešilo.

U vezi sa zločinima koje srpske snage, po izvedenim dokazima, jesu počinile - uključujući progon i istrebljenje, prvostepeno veće je juna 2012. godine utvrdilo da nema dovoljno dokaza da ti zločini nisu bili počinjeni s "genocidnom namerom" - da se Muslimani i Hrvati "unište u potpunosti ili delimično kao etničke grupe".

Sudija Meron je, saopštavajući presudu, naznačio da je, u ovoj fazi postupka - u kojoj se dokazni materijal tumači po najpovoljnijem kriterijumu za tužioce, postoji dovoljno dokaza da su zločini u sedam opština počinjeni s namerom da se Muslimani i Hrvati unište kao etničke grupe, u potpunosti ili delimično.

Po današnjoj presudi, postoji dovoljno dokaza da su snage bosanskih Srba nesrpskom stanovništvu nanosili teške telesne i psihičke povrede, pritvarajući ga pod uslovima nepodnošljivim za opstanak cele etničke grupe ili njenih delova.

Kao primer, Apelaciono veće je navelo da su u logoru Keraterm kod Prijedora srpske snage držele 570 pritvorenika u jednoj sobi.

Nedovoljno dokaza za "genocidnu nameru"

Sudija Meron naglasio je da brojni dokazi potvrđuju da su u srpske snage u sedam opština nezakonito pritvarale nesrbe, pod neljudskim uslovima, prebijale, podvrgavale seksualnom nasilju, uz manjak hrane i medicinske nege, a sve u nameri da ih unište kao nacionalne grupe.

Presudom je, međutim, utvrđeno da Tužilaštvo nije izvelo dovoljno dokaza da su masovna ubistva Muslimana i Hrvata počinjena s "genocidnom namerom", već u nameri da oni budu prognani.

Kao dokaz da je Karadžić, zajedno sa drugim učesnicima u udruženom zločinačkom poduhvatu, imao "genocidnu nameru", Apelaciono veće je navelo njegove izjavu uoči rata u BiH o tome da će Muslimani "nestati" ako dođe do sukoba.

Karadžić je, po prihvaćenim dokazima, govorio i da je namera bosanskih Srba da se "reše neprijatelja u svojoj kući - Muslimana i Hrvata".

U dokazni materijal uvedena je i izjava - sudija Meron nije precizirao čija - da je "doneta odluka da se trećina Muslimana ubije; trećina pokrsti u pravoslavlje; a trećina da ode, tako da svi nestanu iz BiH".

U apelacionoj presudi, pominju se i izjave komandanta VRS Ratka Mladića da je "njegova briga da Muslimani potupno nestanu", kao i predsednika Skupštine RS Momčila Krajišnika da "želi da ih pobije sve" - kako ga je citirao predsednik Srbije Slobodan Milošević.

Preostalih deset tačaka optužnice terete Karadžića za genocid u Srebrenici; za progon Muslimana i Hrvata širom BiH; za terorisanje civila u Sarajevu kampanjom artiljerijskih i snajperskih napada i za uzimanje za taoce pripadnika mirovnih snaga UN, 1992-95. godine.