Slava manastira Banjska

U istorijografiji srpske umetnosti arhitektonska dela s kraja 12. stoleća do poslednje decenije 14. veka slove za građevine podignute u srpsko-vizantijskom stilu. Najviše ih je gradio i obnovio u narodu poznat kao nezasiti zadužbinar Kralj Milutin.

"U unutrašnjosti Banjske izvedeni su dosta obimni radovi na uređenju i na vraćanju prvobitnih oblika onim delovima crkve za koje smo imali podatke. Tokom ranijih istraživanja pronađeni su delovi kamene posude za osvećenu vodu i na osnovu tih delova izvršena je njena rekonstrukcija i ona je sada postavljena u priprati gde se i prvobitno nalazila", kaže arhitekta-konzervator Dragomir Todorović, stručni nadzor na radovima u Manastiru Banjskoj.

Osim obnove Hilandara i podizanja glavne crkve u zadužbini Nemanjića na Svetoj Gori, na ponos su i arhitektonska remek-dela na Kosovu Manastir Gračanica i Metohiji crkva Bogorodice Ljeviške u Prizrenu. Studenička Kraljeva crkva zadivljuje i svojim skromnim dimenzijama.

"U crkvi se nalazi i ktitorska kompozicija kralja Milutina sa princezom Somonidom i što je još poznato od fresaka Sveti Simeon i Sava. To su jedne od najlepših fresaka. Sve više stranaca dolazi, pričamo im o slavnoj istoriji,ustvari ko su bili Nemanjići", rekao je monah Siluan, sabrat bratstva Manastira Sudenice.

Među 40 hramova koje je, prema podacima iz vladarsko-svetiteljske biografije, podigao ili obnovio kralj Milutin, četiri su upisana u Uneskov registar spomenika kulture sveta.