Vremeplov (3. april 2017)

Nemački kompozitor i pijanista Johanes Brams umro je u Beču 3. aprila 1897. godine. Brams je karijeru započeo kao pijanistički virtuoz, a nakon poznanstva sa Klarom i Robertom Šumanom, afirmisao se kao kompozitor i dirigent. U oblikovanju i tehnici, Brams polazi od klasičnog i baroknog nasleđa, stavljajući težište na doteranost forme, mada je njegov muzički izraz u osnovi romantičarski. U njegovom opsežnom opusu zastupljene su sve instrumentalne i vokalne vrste, izuzev opere. Najpoznatije su njegove simfonije, klavirski koncerti, violinski koncert, kamerna muzika, horske kompozicije i solo - pesme. Svetsku slavu doživeo je "Nemačkim rekvijemom". Ostvarivši sintezu klasičnih i romantičarskih elemenata, Brams je, posebno u oblasti kamerne muzike i solo - pesme, postao uzor koji su sledili kompozitori poput Regera, Šenberga, Hindemita... Zanimljivo je pomenuti i Bramsovo poznavanje nekih naših narodnih pesama, koje je imao prilike da pročita u Vukovom prevodu na nemački "Srpskih narodnih pesama". Iz te zbirke komponovao je tri pesme: "Devojka ružici", "Devojka i lice" i "Devojka na gradskim vratima".

Na današnji dan 1903. godine u Beograd je stigao prvi putnički automobil. Putnicima koji su se tog 3. aprila 1903. godine našli na Železničkoj stanici u Beogradu zastao je dah kada je iz jednog od transportnih vagona iskrcan automobil, prvi koji se pojavio u Beogradu i Srbiji. Ovaj datum uzima se kao početak automobilizma kod nas. Automobil je stigao iz Beča, a kupio ga je za 12.000 kruna rentijer iz Beograda Božidar Radulović. Auto marke "neselsdorfer", sa vodom hlađenim dvocilindričnim bokser motorom, imao je 3.1 litar, 3 ventila po cilindru i 12 konja. Proizveden je u fabrici vagona u Koprivnici, u Češkoj, danas fabrika automobila "Tatra". U pratnji automobila došao je i vozač, koji je u Beogradu ostao 45 dana i obučio prvog srpskog šofera, kasnije i mehaničara Sretena Kostića. Sedamnaest dana kasnije, u Beograd je stigao i drugi putnički automobil. Politika je tim povodom uputila apel, prvi na ovim prostorima, za zaštitu životne sredine, jer su novopridošla saobraćajna sredstva oslobađala izduvne gasove i pravila buku, nezabeleženu do tada u Beogradu.

Slavni američki pozorišni i filmski glumac Marlon Brando rođen je na današnji dan 1924. godine. Brando je karijeru započeo kao pozorišni glumac na Brodveju, ali su mu svetsku slavu donele filmske uloge "mladih gnevnih ljudi" pedesetih godina. Sve je počelo filmom "Tramvaj zvani želja" Elije Kazana, u kome mu je partnerka bila neprikosnovena Vivijen Li. Isti reditelj poverio mu je glavnu ulogu vođe ustanka meksičkih seljaka u filmu "Viva Zapata", za koji je dobio nagradu u Kanu. Prvi "Oskar" dobija za ulogu Teri Maloja u Kazanovom filmu "Na dokovima Njujorka". Sledili su zatim filmovi: "Dezire", "Bal prokletih", "Pobuna na brodu Baunti", "Poslednji tango u Parizu", "Apokalipsa danas"... Za ulogu Don Vita Korleonea u "Kumu", 1973. godine, nagrađen je "Oskar"-om, koji je odbio da primi u znak protesta protiv politike SAD prema Indijancima.

Jugoslovensko dramsko pozorište počelo je sa radom 3. aprila 1948. godine. Prve probe Jugoslovenskog dramskog pozorišta, za koje svedoci kažu da su bile čarobne i poetske, održavane su u prostoru napuštene crkve na Bajlonijevoj pijaci, dok se još gradila pozorišna kuća na Cvetnom trgu. Prvi put se zavesa podigla 3. aprila 1948. godine, kada je izvedena premijera "Kralja Betajnove" Ivana Cankara, u režiji Bojana Stupice. U glavnim ulogama nastupili su Marija Crnobori, Branko Pleša i Dubravka Perić. Osnivači Jugoslovenskog dramskog pozorišta: Bojan Stupica, umetnički rukovodilac, Eli Finci, prvi direktor ove pozorišne kuće, Velibor Gligorić, Milan Dedinac, Mata Milošević, Tomislav Tanhofer, Miroslav Belović, Milenko Šerban, a takođe i glumci svih generacija, uneli su u ovu kuću svoje znanje, dar i talenat, a pozorišnoj umetnosti uopšte smisao, dubinu i ideju kojom se nadahnjuju generacije ljubitelja pozorišne umetnosti. Decenijama je ovo pozorište ugledna teatarska radionica u jugoslovenskim i svetskim razmerama.

1607. - Počelo naseljavanje Severne Amerike

1682. - Umro Bartolomeo Esteban Muriljo, španski slikar
(Sevilja, 01. 01. 1618 - Sevilja, 03. 04. 1682)

1783. - Rođen Irving Vašington, američki književnik
(Njujork, 03. 04. 1783 - Njujork, 28. 11. 1859)

1849. - Umro Julijus Slovacki, poljski književnik
(Kšeminjec, 04. 09. 1809 - Pariz, 03. 04. 1849)

1862. - Umro Džems Klark Ros, engleski pomorski oficir i polarni istraživač
(London, 15. 04. 1800 - Ajlsberi, 03. 04. 1862)

1903. - Rođen Mihailo Stevanović, lingvista, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik
(Piperi, 03. 04. 1903 - Beograd, 01. 1991)

1915. - Umrla Nadežda Petrović, slikarka, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, jedan od osnivača "Kola srpskih sestara"
(Čačak, 12. 10. 1873 - Valjevo, 03. 04. 1915)

1920. - Umro Dragoljub Draža Pavlović, istoričar i političar, profesor Beogradskog univerziteta, prvi predsednik Narodne skupštine Kraljevine SHS, akademik
(Knjaževac, 16. 06. 1866 - Beograd, 03. 04. 1920)

1924. - Rođena Doris Dej (Doris Kapelhof), američka filmska glumica i pevačica
(Sinsinati, 03. 04. 1924)

1928. - Rođen Erl Lojd, američki košarkaš, prvi crnac u NBA ligi
(Aleksandrija, 03. 04. 1928 - Krosvil, 26. 02. 2015)

1930. - Rođen Helmut Kol, nemački političar i državnik, kancelar SR Nemačke
(Ludvigshafen, 03. 04. 1930)

1935. - Rođen doktor Kosta M. Kostić, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu (Monpelje, 03. 04. 1935 - Beograd, 21. 07. 2007)

1942. - Ukazom ustaškog poglavnika Ante Pavelićna ustanovljena Hrvatska pravoslavna crkva

1943. - Rođen Ranko Munitić, filmski kritičar i teoretičar
(Zagreb, 03. 04. 1943 - Beograd, 28. 03. 2009)

1946. - Rođen Branislav Milićević - Branko Kockica, glumac, dramaturg, umetnički direktor Dečjeg pozorišta "Puž"
(Zemun, 03. 04. 1946)

1947. - Osnovano Jugoslovensko dramsko pozorište u Beogradu

1950. - Rođen Nebojša Kunić, muzičar, član grupe "Sedmorica mladih"
(Sremska Mitrovica, 03. 04. 1950)

1961. - Rođen Edi Marfi, američki filmski glumac
(Njujork, 03. 04. 1961)

1971. - Počeo sa radom Studentski kulturni centar u Beogradu

1977. - Stupili na snagu "Osimski sporazumi" između vlada Jugoslavije i Italije o regulisanju graničnih pitanja

1984. - Prvi put u programu Radio Beograda emitovana muzika sa kompakt - diska

1986. - Umro Đorđe Karaklajić, dirigent i kompozitor, muzički urednik Radio Beograda
(Užice, 24. 03. 1912 - Beograd, 03. 04. 1986)

1991. - Umro Grejem Grin, engleski književnik
(Berkemsted, 02. 08. 1904 - Vevej, 03. 04. 1991)

1999. - U NATO bombardovanju srušen Most slobode u Novom Sadu i bombardovane zgrade Saveznog i MUP-a Republike Srbije u Beogradu

2003. - Državna zajednica Srbija i Crna Gora primljena u Savet Evrope

2008. - Uklonjene barikade u ulici Ledra u Nikoziji, kojima su decenijama razdvajane grčka i turska zajednica u glavnom gradu Kipra, kao podsticaj ujedinjenju ostrva

2008. - Umrla Nada Bjelogrlić, reditelj Dramskog programa Radio Beograda
(Beograd, 26. 09. 1925 - Beograd, 03. 04. 2008)

2010. - Umro Dušan Radić, kompozitor, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu, akademik
(Sombor,10. 04. 1929 - Beograd, 03. 04. 2010)

2012. - Umro Rišar Dekoen, direktor Instituta za političke nauke u Parizu
(Pariz, 23. 06. 1958 - Njujork, 03. 04. 2012)                                                     

2012. - Umro Goran Janošević Mauna, odbojkaš i trener, reprezentativac
(04. 12. 1958 - Veliko Gradište, 03. 04. 2012)                        

2013. - Umro Velimir Todorović, guslar
(12. 10. 1929 - 03. 04. 2013)

2014. - Umro dr Svetomir Samardžić, epidemiolog, profesor Medicinskog fakulteta u Kosovskoj Mitrovici
(Peć, 05. 04. 1948 - Beograd, 03. 04. 2014)

2014. - Umro Jovan Pavlović, mitropolit zagrebačko-ljubljanski i cele Italije
(Medinci, 22. 10. 1936 - Zagreb, 03. 04. 2014)

2015. - Umro Zoran Janaćković, diplomata, načelnik Službe državne bezbednosti, publicista i slikar
(Donje Trnjane, 09. 1939 - Beograd, 03. 04. 2015)

2015. - Umrla Vesna Injac Malbaša, prevodilac, bibliotekar savetnik, zamenik upravnika Narodne biblioteke Srbije, rukovodilac Sektora za programe i projekte, član Nacionalnog saveta za kulturu
( 1960 - 03. 04. 2015)

2016. - Umro Ćezare Maldini, italijanski fudbaler, trener i selektor mlade reprezentacije Italije
(Trst, 05. 02. 1932 - Milano, 03. 04. 2016)

2016. - Umrla Zorana Lola Novaković, pevačica, solistkinja Radio Beograda,
član ansambla Pozorišta na Terazijama
(Beograd, 25. 04. 1935 - Beograd, 03. 04. 2016)

2016. - Umro Zoran Jovanović Dobrotin, akademski slikar i grafičar, profesor
Fakulteta likovnih umetnosti u Prištini
(Dobrotin, 02. 04. 1942 - Beograd, 03. 04. 2016)

2016. - Umro Zdenko Obad - Šćitaroci, tamburaš, član Velikog tamburaškog
orkestra Radio Novog Sada
(Zagreb, 15. 01. 1950 - Novi Sad, 03. 04. 2016)