Vremeplov (19. januar 2017)

Srpski književnik, istoričar i prevodilac Zaharije Stefanović Orfelin umro je u Novom Sadu, 19. januara 1785. godine. Orfelin je bio jedan od najprosvećenijih Srba 18. veka i najistaknutiji srpski književnik, prethodnik Dositeja Obradovića i Vuka Karadžića. Školovao se u Budimu, Beču i Veneciji. Bio je pesnik i istoričar, izdavač, kartograf i kaligraf, naučnik i bogoslov, radio je bakroreze i slikao ikonostase. Pripremio je za štampu prvi književni časopis Južnih Slovena, pisao je pouke iz prirodnih nauka, bio prevodilac, leksikograf i botaničar. Izrađivao je geografske karte i grbovnike. Godine 1768, Orfelin je pokrenuo časopis Slaveno-serbski magazin, sastavio Večni kalendar i napisao dela Plač Serbije i Život Petra Velikog. Godine 1778, objavio je stručne radove iz krasnopisa Kaligrafija, što ga je preporučilo za člana Umetničke akademije u Beču.

Francuski ekonomista i politički filozof Pjer Žozef Prudon umro je na današnji dan 1865. godine. Njegova doktrina postala je osnova kasnijih radikalnih i anarhističkih teorija. Rukovođen geslom "Svojina, to je krađa", u svom delu Šta je svojina, zalagao se za njeno ukidanje, ali je smatrao da komunizam guši nezavisnost ljudi. Sintezu jednakosti i nezavisnosti video je u slobodi kao "trećoj formi društva", što je teorijski razradio u delu Sistem ekonomskih protivrečnosti ili filozofija bede. Njegova dela služila su kao osnova za različite radikalne političke ideje i koncepcije, kako na levici, tako i na desnici.

1736 - Rođen Džejms Vat, škotski inženjer i fizičar, pronalazač parne mašine
(Grinok, 19.1.1736 - Hitfild, 19.8.1819)

1798 - Rođen Ogist Kont, francuski filozof i matematičar
(Monpelje, 19.1.1798 - Pariz, 5.9.1857)

1809 - Rođen Edgar Alan Po, američki književnik
(Boston, 19.1.1809 - Baltimor, 7.10.1849)

1811 - Počela Skupština ustaničkih starešina Srbije (trajala do 25.1.1811. godine), na kojoj je doneta odluka o podeli Praviteljstvujuščeg sovjeta na 6 popečiteljstava (ministarstava)

1839 - Rođen Pol Sezan, francuski slikar
(Eks-an-Provans, 19.1.1839 - Eks-an-Provans, 22.10.1906)

1847 - Rođen Milovan Glišić, književnik
(Gradac, 19.1.1847 - Dubrovnik, 2.2.1908)

1865 - Umro Pjer Žozef Prudon, francuski novinar i političar
(Bezanson, 15.1.1809 - Pasi, 19.1.1865)

1876 - Rođen Milan Begović, književnik i dramaturg
(Vrlika, 19.1.1876 - Zagreb, 13.5.1948)

1902 - Rođen Georgije Ostrogorski, dr filozofije, istoričar-vizantolog, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik
(Petrograd, 19.1.1902 - Beograd, 24.10.1976)

1916 - Prve jedinice srpske vojske posle povlačenja preko Albanije u Prvom svetskom ratu stigle na Krf

1919 - U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, julijanski kalendar zamenjen gregorijanskim, dok je Srpska pravoslavna crkva zadržala julijanski kalendar

1920 - Rođen Havijer Peres de Kueljar, peruanski diplomata, generalni sekretar Organizacije ujedinjenih nacija
(Lima, 19.1.1920)

1921 - Rođena Patriša Hajsmit, američka književnica
(Fort Vort, 19.1.1921 - Lokarno, 4.2. 1995)

1928 - Rođen Tomislav Karađorđević, princ
(Beograd, 19.1.1928 - Topola, 12.7.2000)

1938 - Umro Branislav Nušić (Alkibijad Nuša), književnik i diplomata, dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu, upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, akademik
(Beograd, 20.10.1864 - Beograd, 19.1.1938)

1952 - Rođen Irfan Mensur, pozorišni, filmski i TV glumac
(Sarajevo, 19.1.1952)

1960 - Rođen Žarko Laušević, pozorišni, filmski i TV glumac
(Cetinje, 19.1.1960)

1966 - Rođen Stefan Edberg, švedski teniser
(Vastorvik, 19.1.1966)

1974 - Umro Milivoje Pavlović, filolog
(Niš, 8.12.1891 - Beograd, 19.1.1974)

1979 - Rođena Svetlana Korkina, ruska gimnastičarka, evropska i svetska šampionka
(Belgorod, 19.1.1979)

1980 - Rođen Dženson Baton, britanski automobilista, šampion Formule 1
(From, 19.1.1980)

1983 - Umro Aleksandar Kostić, književnik i lekar, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu
(Beograd, 1892 - Beograd, 19.1.1983)

2000 - Umrla Hedi Lamar (Hedviga Eva Marija Kisler), američka filmska glumica
(Beč, 9.11.1913 - Altamont Springs, 19.1.2000)

2002 - Umro Dušan Ristić, političar i diplomata
(Kraljevo, 14.10.1907 - Beograd, 19.1.2002)

2004 - Umro Miroslav Pavlović-Pavika, fudbaler Crvene zvezde, reprezentativac
(Bakionica, 15.10.1942 - Beograd, 19.1.2004)

2006 - Umro Vilson Piket, američki soul-muzičar
(Alabama, 18.3.1941 - Los Anđeles, 19.1.2006)

2007 - Umro Deni Doerti, kanadski pevač i kompozitor, član grupe "Mamas and Papas"
(Halifaks, 29.11.1940 - Misisauga, 19.1.2007)

2008 - Umro Tomislav Bekić, germanista, profesor Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, prevodilac, član Upravnog odbora Matice srpske
(Novi Sad, 1934 - Novi Sad, 19.1.2008)

2009 - Umro Endrju Vajet, američki slikar
(Čeds Ford, 12.7.1917- Filadelfija, 19.1.2009)

2011. - Umro Aleksandar Karadžin, kompozitor i muzički pedagog
(Kikinda, 1947 - Kikinda, 19. 01. 2011)

2014. - Umro Aleksandar Kostić, novinar, jedan od osnivača i prvi urednik Informativnog programa Radija Studio B
(Oparić, 1937 - Beograd, 19. 01. 2014)

2015. - Umro dr Predrag Simić, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu, diplomata, spoljnopolitički savetnik predsednika Jugoslavije, direktor Diplomatske akademije
(Beograd, 31. 08. 1954 - Beograd, 19. 01. 2015)

2015. - Umro Stefan Stefanovski, prevodilac Radio Jugoslavije
(Prostranje, - Beograd, 19. 01. 2015)