Dva veka od osnivanja Univerziteta

Poreklo Univerziteta prati se od početka XIX veka, od 1808. godine, kada je Dositej Obradović osnovao Veliku školu.

Godine 1838. osnovan je u Kragujevcu Licej - prvo u dvogodišnjem, a od 1840. godine u trogodišnjem trajanju.

Kada je 1841. godine Licej preseljen u Beograd, dobio je, pored inicijalnog Filozofskog, i Pravno odeljenje. Prirodno-tehničko odeljenje osnovano je 1853. godine.

Velika škola je imala značajnu reputaciju, ne samo u Kneževini (Kraljevini) Srbiji, nego i u evropskim razmerama. Njeni najistaknutiji nastavnici školovali su se na vodećim inostranim univerzitetima, a zatim, sa katedri Velike škole, održavali intenzivnu saradnju sa svojim ranijim profesorima i kolegama.  

"Polaznici Velike škole su i pored opštih znanja i nauka u drugoj godini proučavali i institucije modernih država Evrope, učili strane jezike i filozofiju , tako da su to u neku ruku bili i prvi smerovi koji su iz te škole proizašli. Zato se ona može smatrati pretečom Univerziteta", izjavila je upravnica Zadužbine "Dositej Obradović" Mirjana Dragaš.

Dragaš smatra da je značajno ukazati da je viđenje Karađorđa bilo da Srbija u to vreme ima dovoljno ruku i pušaka za osalobađanje od Turaka, ali da nema dovoljno umnih ljudi za stvaranje države.

Vizija je išla u pravcu stvaranja moderne države, njenih savremenih institucija, koja je morala da počiva na obrazovanim ljudima. Pozvani su i ljudi koji su se školovali u Beču, Parizu, Nemačkoj... da dođu u Srbiju i pomognu razvoj moderne države. Ubrzo se u Praviteljstvujušćem sovjetu i državi razvila svest da mladi Srbi treba da se šalju i školuju u svetu kako bi vratili u Srbiju i pomagali joj.

U prvoj godini Velika škola imala je više od 40 učenika, zbog čega joj je kuća u Gospodar Jevremovoj ulici 22, u kojoj je bila smeštena, brzo postala tesna.

Škola je preseljena u veću danas najstariju sačuvanu tursku kuću u Beogradu, podignutu sredinom 18 veka, u kojoj se nalazi Muzej Vuka i Dositeja, radila do 1813. godina, kada je došlo do propasti Prvog srpskog ustanka i povratka Turaka u Beograd.

Iz Velike škole, koju je 1. septembra 1808. godine polazilo dvadesetak đaka, najstariji Univerzitet u našem regionu izrastao je i u najveći, sa 31 fakultetom, blizu 90.000 studenata, oko 7.000 predavača i 10 naučnih instituta.

U najvećoj i najlepšoj beogradskoj palati devetnaestog veka, koja je građena od 1857. do 1863. godine, prema projektu češkog arhitekte Jana Nevole, danas se nalazi Rektorat Beogradskog univerziteta.