Kakve veze Olimpijada ima sa obnovom od cunamija i zašto su Japanci nezadovoljni

Blizu godinu dana nakon održavanja Letnjih olimpijskih i paralimpijskih igara u Tokiju, koje su rezultirale velikim sportskim uspehom domaćih atleta ali i dubokim rupama u budžetu grada i države, japanski mediji javljaju o izveštaju vlade koji se osvrće na njih i sadrži do sada javnosti nepoznatu stavku o negativnoj percepciji tog najvećeg planetarnog sportskog događaja u odnosu na obnovu područja na severoistoku zemlje koja su nastradala od velikog cunamija i i izlivanja radijacije iz nuklearne centrale "Fukušima 1" u martu 2011. godine.

Izveštaj citira istraživanje javnog mnenja koje je još u novembru prošle godine sprovela Agencija za rekonstrukciju i obnovu u Tokiju i regionu Tohoku, koji se sastoji od prefektura Ivate, Mijagi i Fukušima, a u kojem se 39 odsto od 4.000 ispitanika iz prestonice i tih cunamijem razorenih i radijacijom kontaminiranih oblasti izjasnilo da se ne slaže sa tvrdnjom "Osećam zahvalnost za podršku obnovi i smatram da su Olimpijske igre svetu poslale poruku da se ona odvija".

Nasuprot tome, samo 30 posto učesnika ankete se složilo sa tom rečenicom.

"Igre rekonstrukcije i obnove"

To je interesantno, jer je Olimpijskim i paraolimpijskim igrama u Tokiju tokom priprema za održavanje dat nadimak "igre rekonstrukcije i obnove", u znak solidarnosti sa napaćenim stanovništvom regiona Tohoku.

Zamisao je bila da se kroz igre pruži finansijska i psihološka podrška ljudima iz nastradalih područja, ali i da se putem njih istovremeno svetu prenesu napori i odlučnost tamošnjih stanovnika da nadvladaju sve nesreće koje su ih zadesile.

Zbog pomeranja prouzrokovanog pandemijom novog korona virusa, OI u Tokiju su održane godinu dana kasnije nego što je prvobitno bilo planirano - u leto 2021.

Činjenica da će igre biti održane baš na deset godina od katastrofe na severoistoku zemlje u Japanu je dodatno podstakla sećanje na taj nemili događaj i pojačala pomenuto simbolično značenje svetske sportske fešte. 

Krilaticu je pratilo i konkretno delovanje. Naime, mada je grad Tokio kao jednu od svojih prednosti u odnosu na druge kandidate naglašavao to da će sva borilišta na olimpijadi biti na teritoriji grada ili u njegovoj neposrednoj blizini, odnosno, da će igre geografski biti vrlo kompaktne i lake za navigaciju, odmah po dobijanju organizacije, jedan deo takmičenja u bejzbolu, softbolu i fudbalu je prebačen u region zahvaćen velikim zemljotresom i cunamijem 2011, na stadione u prefekturama Fukušima i Mijagi.

Olimpijski plamen je na četvoromesečni put oko Japana krenuo upravo iz prefekture Fukušima, iz kampa za pripreme japanske fudbalske reprezentacije, a prva ga je ponela igračica Azusa Ivašimizu, koja je bila u postavi koja je deset godina ranije, samo nekoliko meseci nakon katastrofe, osvojila titulu svetskog šampiona u ženskom fudbalu.

Napravljena je serija video klipova koji su ilustrovali pomake u obnovi i koji su prezentovani na sajtovima vezanim za olimpijadu, a postojao je i plan da se deca iz nastradalih područja u velikom broju pozovu na tribine novog olimpijskog stadiona u prestonici na otvaranje igara.

Taj plan, međutim, omela je odluka da se iz epidemijskih razloga ne dozvoli prisustvo gledalaca. 

Sama ceremonija otvaranja sadržala je performanse posvećene stradanju stanovništva 2011. godine, kao i minutu ćutanja u znak sećanja na poginule u elementarnim nepogodama. Tokom takmičenja u olimpijskom selu je služena hrana iz nastradalih područja. 

Takođe, simbolično, drveće iz prefekture Fukušime, koju je usled udara cunamija zadesila nuklearna nesreća u formi izlivanja velikih količina radijacije, i iz južne prefekture Kumamoto, koju je 2016. pogodio smrtonosni zemljotres, zasađeno je na veštačkom ostrvu Odaibi u Tokijskom zalivu na kojem je izgrađen najveći deo novih borilišta za potrebe olimpijade.  

Neispunjena očekivanja

Ipak, treba reći da je manje istraživanje koje je na uzorku od hiljadu ispitanika iz nastradalih područja preko interneta već u septembru prošle godine, odmah po okončanju paralimpijskih igara, sproveo japanski nacionalni TV servis "NHK" pokazalo da čak 63 odsto anketiranih smatra da igre nisu pogurale proces obnove.

Tada je samo 11 posto ispitanika, čija je prosečna starost bila 50 godina, izjavilo da misli da su olimpijske i paralimpijske igre poduprle obnovu. 

Takođe, još u godinama pred olimpijadu u japanskim medijima se provlačila kritika da obnova nastradalih područja u regionu Tohoku, koje je opustošio cunami, pritom odnevši 18 i po hiljada života, zapravo kasni upravo zato što su mehanizacija i ljudstvo iz tih obalskih krajeva angažovani u prestonici radi obimnih infrastrukturnih radova na izgradnji borilišta i ulepšavanju Tokija.

Možda je to, kao i odsustvo publike na stadionima i očekivanih prihoda za lokalne prodavce i ugostitelje, jedan od razloga zašto, nažalost, gore navedeni brojni napori, sada je jasno, u svesti anketiranih ljudi iz prestonice i nastradalih područja nisu ostali u lepom sećanju.