Tuneli života i smrti u Južnom Vijetnamu

Sedamdeset kilometara severozapadno od najvećeg vijetnamskog grada Ho Ši Mina (bivšeg Sajgona) nalazi se neobično složena mreža tunela koju su tokom rata protiv SAD i njihovih vijetnamskih pomagača koristili komunistički borci Nacionalnog fronta za oslobođenje, poznati kao gerilci iz Ku Ćija.

Za nešto više deset godina borbi 12.000 seljaka, boraca iz regiona Ku Ći u blizini kambodžanske granice u Južnom Vijetnamu, stvorili su neverovatan sistem od preko 200 kilometara uzanih tunela iz kojih su, uglavnom noću, vršili prepade na neprijateljske trupe, držeći vezane za sebe desetine hiljada američkih i južnovijetnamskih vojnika, u vreme kada je front bio oko 600-700 kilometara dalje na severu.

Trn u oku okupatora 

Gerilci Ku Ćija, koji su u svojim redovima imali i mnoštvo žena i maloletnika, živeli su godinama u tesnim, mračnim i zagušljivim tunelima kroz koje se moglo proći samo puzeći na kolenima. 

Oni su od prvih zemunica iskopanih u džungli još 1948. godine za borbu protiv francuskog okupatora, izgradili mrežu podzemnih prolaza i prostorija koja je sadržala spavaonice, kuhinje, sobe za sastanke i planiranje akcija, skladišta hrane i municije, pa čak i krake koji nisu imali drugu svrhu nego da zavaraju neprijatelja ako bi se on eventualno infiltrirao u tunele.

Siromašni seljaci Ku Ćija tokom šezdesetih godina postali su trn u oku američkih generala i kvislinške vlade u Sajgonu, jer su, udaljeni svega sat vremena automobilom od sedišta glavnog grada tadašnjeg Južnog Vijetnama, predstavljali stalnu vojnu pretnju i simbol neuništivog otpora stranoj okupaciji. Takav je status narod Ku Ćija stekao, osim neverovatnom upornošću i inženjerijskim umećem, i svojom fantastičnom snalažljivošću, spretnošću i lukavstvom.

Tuneli u džungli izgrađeni su kao lavirint uskih i razgranatih hodnika tako da, pored pružanja neophodne kamuflaže, budu i dovoljno otporni na bombardovanje iz vazduha.

Vešto konstruisan sistem prikrivenih otvora obezbeđivao je neophodni minimum vazduha za duži život većeg broja ljudi pod zemljom, a dimnjaci koji su vodili iz podzemnih kuhinja na površini su pokrivani masom lišća kako bi se dim smesta razvejao.

Borci iz Ku Ćija pravili su improvizovane eksplozivne naprave, zamke sa dugim metalnim ekserima, pa i hirurške instrumente od ostataka uništene američke tehnike, a poznato je da su čak reciklirali i krv koju bi izgubio njihov ranjenik, tako što bi mu je, nakon filtriranja, vraćali transfuzijom tokom operacije.

Nezaobilazni deo opreme i simbol Ku Ći gerilaca bio je šal koji su koristili za previjanje i podvezivanje rana, nošenje tereta i pokrivanja lice da bi tokom tajnih sastanaka i agitacije po selima prikrili identitet, za slučaj da je ubačen neprijateljski špijun. 

Na meti "tunelskih pacova" 

Posle neuspeha više vazdušnih napada i akcija na zemlji u kojima su 8.000, a kasnije i čitavih 30.000 vojnika bacačima plamena, ručnim granatama i hemijskim oružjem pokušali da iskorene otpor u Ku Ćiju, američka komanda je pribegla formiranju specijalnih jedinica, čiji su pripadnici, poznati pod nazivom "tunelski pacovi", naoružani pištoljem i nožem i uz pomoć pasa-tragača ulazili u lavirinte pod zemljom.

Oni su postigli jedini veći uspeh protiv gerilaca Ku Ćija kada su zaplenili ogromnu količinu mapa i planova za napade na američke i južnovijetnamske ciljeve, ali su i sami često bili žrtve lukavstva komunističkih boraca, koji su koristili cigarete, penu za brijanje i druge proizvode američkog porekla da zavaraju pse.

Takođe, deo tunela bio je zatrpan usled nemilosrdnog tepih bombardovanja koje su Amerikanci vršili koristeći teške letelice tipa "B-52".

Na kraju dugog rata, 1975. godine, kada su snage Severnog Vijetnama konačno proterale

Amerikance iz njihovog poslednjeg uporišta Sajgona, u životu je ostalo oko 2.500 srčanih boraca iz Ku Ćija.

Danas i dalje postoji oko 120 kilometara tunela, čiji je jedan deo proširen tako da krupni strani turisti mogu da se uvuku i steknu približnu sliku o tome kako je bilo živeti u njima. Na terenu izlokanom kraterima od avionskih bombi koji je otvoren za javnost danas su izložene olupine uništenih američkih tenkova i postavljene lutke u prirodnoj veličini koje prikazuju gerilce tokom borbe ili odmora.

Posetioci, takođe, mogu da vide i ubitačni asortiman vešto konstruisanih, kamufliranih zamki čija je namena bila da ubiju ili teško osakate neprijatelja. Svojom jezivom ingenioznošću naročito se ističe ona namenjena zaustavljanju neprijateljskog vojnika koji pokušava upad u gerilsku baraku. Po provaljivanju vrata, široka daska sa nizom dugih eksera se otkači s plafona i pada pravo u grudi uljeza, pri čemu se, ukoliko on ispruživši pušku uspe da je izblokira, u istom trenutku njen donji, zglobni deo odvaja, podvlači pod pušku i zariva u prepone napadača. 

U prostorijama na ulazu u memorijalni park takođe se može videti propagandni, dokumentarni film o borcima iz Ku Ćija koji su 1967. godine izradile komunističke snage i u kojima je jedan od glavnih likova mlada devojka, koja je postavljajući mine na američke tenkove, stekla naziv "junakinje-ubice Amerikanaca".

Za uspomenu na vreme provedeno u Ku Ćiju, posetioci mogu da ponesu neki od brojnih suvenira poput kapa, majica, čaura i zastava, a oni željni uzbuđenja mogu da se okušaju na strelištu koristeći kalašnjikov ili američku automatsku pušku "M-16", za jedan evro po metku.