Nuklearno oružje i odnosi moći

Iako je sovjetski lider Staljin govorio da su "atomske bombe stvorene da uplaše one koji imaju slabe nerve", svet i danas strahuje od lokalne ili totalne upotrebe ovog oružja.

Najviše ga imaju Sjedinjene Američke Države i Rusija. Rad na atomskoj bombi započeli su naučnici u nacističkoj Nemačkoj 1939. ali iz straha od njegove razorne moći, i za svoj život, obreli su se u Sjedinjenim Državama.

Nuklearno oružje upotrebljeno je dva puta u istoriji. Bombe su bačene na Hirošimu i Nagasaki, kako bi se Japan prisilio na kapitulaciju u Drugom svetskom ratu, ali i da bi zaplašilo Sovjetski Savez, s obzirom na to da su već tada odnosi dve zemlje bili napeti.

Atomska bomba suviše je opasna da bi bila prepuštena svetu u kome nema zakona, smatrao je američki predsednik Truman.

Zato Sjedinjene Države, Kanada i Velika Britanija ne otkrivaju tajnu proizvodnje. Odgovor Sovjetskog Saveza usledio je 1949. kada su i tamo uspešno obavili probu atomske bombe.

Počela je trka u naoružanju u kojoj su dve velike sile proizvele desetine hiljada atomskih bombi i uperile ih jedna ka drugoj. Stupio je na snagu pax atomica, po kome je nuklearno oružje čuvalo mir.

Dve zemlje su 1962. bile na ivici nuklearnog rata zbog sovjetske namere da svoje nuklearne rakete stacionira na Kubi, tik pred Amerikom. Nuklearne sile postale su Francuska, Kina, Indija, Južnoafrička Republika, Izrael i Pakistan.

Sporazumi o nuklearnom oružju 

Godine 1968. potpisan je Sporazum o neširenju nuklearnog naoružanja i nuklearne tehnologije kao i promovisanja nuklearne energije u miroljubive svrhe. Sve države pristupile su Sporazumu.

Detant je započeo sedamdesetih, a dve vodeće nuklearne sile potpisale su niz sporazuma u pravcu smanjenja nuklearnog naoružanja.

Početkom novog veka Pakistan je priznao da je prodavao informacije Iranu, Libiji i Severnoj Koreji, a pretpostavlja se da i Brazil ima ovu vrstu naoružanja.

Ujedinjene nacije upozoravaju da nuklearne sile aktivno modernizuju ovo naoružanje i da je prisutna erozija tradicionalnih sporazuma o kontroli naoružanja. Novi Sporazum o zabrani nuklearnog oružja potpisale su 23 zemalje, a potrebno ih je 50 da bi stupio na snagu. Protive mu se nuklearne sile.

Uzajamne su pretnje nuklearnim naoružanjem i činjenicom da ono može nekoliko puta da uništi svet – dovoljno je samo jednom.