Zašto je sporan Kašmir

Napetost između Indije i Pakistana nastala je posle samoubilačkog bombaškog napada u indijskom Kašmiru sredinom februara, kada je stradalo oko 40 pripadnika indijskih paravojnih formacija. Usledio je indijski vazdušni napad na kamp za obuku islamske grupe Jaiš-e-Mohamed u regionu Balakot na pakistanskoj strani Kašmira.

Poslednji put to se dogodilo 1971, a zemlje su nekoliko puta ratovale. Kašmir se nalazi na zapadnom delu Himalajskog masiva i na 1.700 metara nadmorske visine, u graničnom pojasu Indije, Pakistana i Kine. Tako je i podeljen, ali zbog nepriznavanja, ostao je sporna oblast.

Po sticanju nezavisnosti Indije 1947. godine, pod pritiskom Muslimanske lige odlučeno je da se stvori i Pakistan, a pojedinim poluautonomnim oblastima ostavljeno je da same odluče o svojoj sudbini.

Kašmir je bio kneževina sa većinskim muslimanskim stanovništvom, čiji je vladar bio hinduista. Kada su severnu granicu Kašmira prešla naoružana muslimanska plemena, za maharadžu je to bila invazija i pozvao je Indiju u pomoć. Ubrzo je potpisan dokument o priključenju Kašmira Indiji, a indijska vojska je došla na teritoriju Kašmira.

Pakistan je protestovao protiv toga i do danas nije priznao Kašmir za deo Indije. Naredne godine, 1948, ustanovljena je linija prekida vatre koja je podelila Kašmir na severnu, pakistansku i južnu, indijsku polovinu.

Godine 1962. izbio je kinesko-indijski sukob, koji je završen kineskom okupacijom regiona Aksai. Usledili su sukobi Indije i Pakistana, a posledica toga je stvaranje države Bangladeš na istoku Pakistana.

U Kašmiru je sukob trajao do 1972, kada je Indija vratila Pakistanu oduzetu teritoriju.

Indija kontroliše oko 43 posto kopnene površine i 70 odsto njenog stanovništva. Pakistan 37 posto teritorije, dok Kina kontroliše preostalih 20.

Pošto su i Indija i Pakistan u međuvremenu postali nuklearne sile, spremne su da se uzdrže od eskalacije, što od njih očekuju susedna Kina i Sjedinjene Države.