Prag i srpski slikari

Osim Beča i Minhena kao dve neprikosnovene evropske kulturne metropole za većinu južnoslovenskih umetnika 19. i početkom 20. veka uticajna u pedagoškom, umetničkom i naročito u sveslovenskom delovanju bila je i Akademija likovnih umetnosti u Pragu (Akademiji vytvarnych umeni v Praze).

Poznato je da su češki i južnoslovenski, a naročito srpski umetnici bili, i do danas ostali, blisko povezani. Zbliženi zajedničkim slovenskim poreklom, oni su na studijama praške likovne akademije, osnovane daleke 1799, pronašli drugačija shvatanja i vrednosti od onih koji su skoro stolećima dominirale u germanskim kulturnim i umetničkim metropolama. U auri Zlatnog grada, gde univerzitet postoji još od četrnaestog veka i gde se sa svakog od devet brda vidi skoro svih pet stotina tornjeva, razvijao se kod srpskih slikara jedan poseban senzibilitet, iskren, neposredan i pun nacionalnog oduševljenja.

U upisnim knjigama Akademije likovnih umetnosti u Pragu nalaze se brojna imena srpskih učenika koji su, zahvaljujući toplom prijemu i odličnom nastavnom planu, postavili čvrste temelje svog umetničkog razvoja. Pre svih umetnika koji su pohodili Prag i njegovu likovnu Akademiju je Kosta Miličević čija će dela „Predeo sa Krfa" (1918) i „Triptihon sa Bogorodicom i Arhangelom Gavrilom" (1911) posetioci Galerije moći da vide u postavci u RTS- u. Osim Miličevića izložba „Prag i srpski slikari" u Galeriji RTS predstavlja i dela sledećih umetnika: Pera Popovića, Todora Švrakića, Branka Radulovića, Miloša Golubovića, Mihajla Milovanovića, Jovana Bijelića, Stojana Aralice pa potom i slikara i studenata posleratne generacije Akademije: Milana Konjovića, Ivana Radovića, Koste Hakmana, Stevana Čalića, Borislava Bogdanovića i Svetislava Vukovića. Ovom nizu umetnika čija dela će biti predstavljena u postavci autora Nenada Ognjenovića dodata su i dela nekoliko ne tako poznatih imena koja su bila na školovanju u Pragu i koja vreme ipak nije zaboravilo. To su: Ljubiša Valić ( predstavljen kroz reprodukciju crteža iz knjige „Doživljaji narednika Miladina" iz 1917. godine, Aleksandar Šaca Lazarević, Branko Jevtić, Milan Arsić Daskalo, Milenko D. Đurić, Bosiljka Valić, Dušan Adamović, Lukijan Bibić, Vladimir Novosel, Jovanka Marković -Strajnić.

Zahvaljujući doprinosu reditelja Nenada Ognjenovića i njegovog dokumentarnog filma „Prag i srpski slikari" (emitovanog na RTS- u u aprilu 2014), a potom i realizacije istoimene monografije, stručna i šira javnost danas znaju više o počecima stvaranja danas tradicionalnih kulturno-umetničkih veza Srbije i Češke. Film i knjiga su, očekivano, prerasli u izložbu, sa kojom ovaj celovit vizuelni triptih jedinstvenog naziva „Prag i srpski slikari" na najplemenitiji način potvrđuje dobre srpsko-češke umetničke veze, ali i čini veliku stvar - vraća dug Pragu i njegovoj Akademiji likovnih umetnosti za sve što su u prošlosti učinili za srpske slikare.

Ovde možete pogledati/preuzeti liflet izložbe