Tekst Mihaila Papazoglua u kanadskim medijima

Povod za javno oglašavanje novog ambasadora Srbije Mihaila Papazoglua je stogodišnjica od početka Prvog svetskog rata i želja da se kanadskim čitaocima predoči viđenje herojskog doprinosa srpskog naroda u pobedi zemalja-saveznica među kojima je bila i Kanada, saznajemo od Milomira Niketića, dopisnika Bete.

Članak Mihaila Papazoglua objavljen je u oba nacionalna dnevnika Globe and Mail i National Post na engleskom, kao i u dva kvebečka dnevna lista La Presse i Le Devoir na francuskom jeziku.

Elektronske verzije Papazogluovog teksta na internet-sajtovima sva četiri lista uključuju više od 500 reakcija čitalaca pisanim komentarima ili pozitivnim-negativnim predznacima.

Autor članak započinje u Sarajevu 28. juna 1914. godine tvrdnjom da je Gavrilo Princip za mnoge sunarodnike borac za oslobođenje i ističe neophodnost upitnika i navodnika kod onih koji Principa danas nazivaju "teroristom".

Veliki rat počinje samo mesec dana kasnije, 28. jula 1914. godine, artiljerijskim granatiranjem Beograda sa obala dveju reka nakon telegrafskog ultimatuma Austro-Ugarske imperije od 52 miliona ljudi maloj petomilionskoj Srbiji.

On navodi i herojski primer 2.600 srpskih vojnika koji su branili Beograd, znajući da su njihova imena unapred izbrisana sa spiska živih. Ostvarujući jednu od autorskih poenti da pokaže i dokaže da su Kanada i Kraljevina Srbija pre 100 godina bile na istoj strani istorije.

Ambasador Papazoglu navodi da je prva žrtva Prvog svetskog rata bio 16-godišnji srpski dobrovoljac Dušan Đonović. Dva minuta pre no što će na snagu stupiti primirje, kojim je Veliki rat okončan, stradao je 26-godišnji Kanađanin Džordž Lorens Prajs.

Papazoglu piše i da su prve savezničke pobede izvojevali Srbi u Cerskoj i Kolubarskoj bici, sličnoj pobedi u Vimi Ridžu u Francuskoj, čijem su ostvarenju doprineli i mnogi Kanađani.

Srpski proboj Solunskog fronta ratna je uslovna "paralela" kanadskoj bici u Pašendelu u Belgiji.

Pojašnjavajući većini Kanađana nedovoljno poznatu sudbinu Gavrila Principa, autor podseća da je skončao kao zatočenik u tvrđavi-tamnici u Terezinom Polju u današnjoj Češkoj, kasnijem nacističkom koncentracionom logoru u Drugom svetskom ratu.

Odgovarajući zašto je originalni tekst naslovio Gavrilo Princip, čovek koji je nagovestio slobodu? autor u "Nešenel Postu" objavljuje i istorijsku fotografiju spomen-ploče nekad postavljene na mestu Sarajevskog atentata na kojoj je, ćirilicom i bez upitnika, zapisana rečenica: "Na ovom istorijskom mjestu Gavrilo Princip navijesti slobodu".

Tu ploču, koja mu je uručena kao rođendanski poklon, ali koja je sklonjena jer je "simbol nemačkog poniženja u Prvom svetskom ratu", posmatra niko drugi do Adolf Hitler.

Autor je u članku naveo i poznate brojke koje više od reči govore o srpskim žrtvama u Velikom ratu: 1.250.000 srpskih vojnika i civila nije taj rat preživelo, stanovništvo Srbije umanjeno je za nenadoknadivih 28 procenata.

Za razliku od Srbije, za Kanadu, kao tadašnjeg dominiona britanske krune, Prvi svetski rat započeo je tek 4. avgusta 1914. godine, na dan kada je Velika Britanija objavila rat Nemačkoj.

Na strani saveznika u Velikom ratu učestvovalo je 620.000 vojnika i bolničkog osoblja, među kojima su bile i kanadske bolničarke koje su lečile srpske vojnike. Više od 67.000 Kanađana je poginulo, a 250.000 ranjeno.

U zaključku rada ambasador Mihailo Papazoglu konstatuje da je istorija učinila Srbiju i Kanadu saveznicima u oba svetska rata, a da su ih savremeni svet i globalizacija učinile susedima.