Hram

U današnjem izdanju Hrama, govorimo o kulturnom i duhovnom učinku zanimljive i intrigantne ličnosti monaha Save Hilandarca, Čeha, čije je svetovno ime bilo Slavibor Krištof Jonatan Jeremija Brojer.

Rođen je u imućnoj češkoj porodici u Kutni Hori 8. 7. 1837. a upokojio se 14. januara 1912. godine u manastiru Hilandaru. Nemirna i znatiželjna duha, sa znanjem, pored češkog, nemačkog i latinskog jezika, život ga dovodi, sa tri usvojena sina, i do Srbije. Čitajući knjige i slušajući priče o Svetoj Gori, odlučuje da tamo ode i ostane. Zahvaljujući poznanstvu sa niškim arhimandritom Vasilijem, 1881. godine prelazi u pravoslavlje i sa trojicom siročadi o kojima je brinuo odlazi u Hilandar. Posle različitih poslušanja koja ga ne ispunjavaju on konačno, 1894, postaje manastirski bibliotekar.

Od zapuštene hilandarske biblioteke napravio je biblioteku za ugled. Sva dela podvezao, uradio kataloge, popisao sve hilandarske knjige, a na kraju sredio i manastirski arhiv. Za samo dve godine hilandarska biblioteka je bila jedna od najsređenijih na Svetoj Gori. Prilikom posete manastiru, kralj Aleksandar Obrenović odlikovao ga je Ordenom Svetog Save. Sava Hilandarac sačinio je i Katalog ćirilskih rukopisa manastira Hilandara. Pored bibliotekarskog posla, bavio se i pisanjem knjiga iz istorije manastira Hilandara, potom, Svete Gore Atonske, vodio dnevnike, bavio se botanikom, a danas se ta njegova zbirka čuva u herbarijumu botaničke bašte "Jevremovac" u Beogradu.

O životu i delu Save Hilandarca, monaha, bibliotekara, pisca, botaničara, rođenog Čeha, govori mr Danijel Živković, dr stomatologije, češki đak, član Društva prijatelja Svete Gore Atonske, koji se bavi istraživanjem i prevođenjem sa češkog neistraženih delova rada Save Hilandarca.

Autor i voditelj: Dušanka Zeković