Festival u Eks-an-Provansu 2019

Međunarodni festival u Eks an Provansu, jedna od najznačajnijih evropskih muzičkih manifestacija, održava se svakog jula još od 1948. godine. Osnovna programska nit posvećena je operskoj umetnosti, dok značajno mesto zauzimaju i posebno odabrani orkestarski, kamerni i solistički koncerti. Ovogodišnji festival trajao je od 3. do 22. jula, a programi su održani na nekoliko lokacija širom „grada hiljade fontana", kako se često naziva ovaj grad u južnoj Francuskoj.

Mocartov Rekvijem u de molu, Kehlova oznaka 626, ubraja se u red najznačajnijih dela muzičke istorije. Popularnost je u velikoj meri stekao zbog legende o nastanku, predstavljene u filmu Amadeus Miloša Formana, koja govori o nepoznatom glasniku koji od Mocarta poručuje delo za anonimnu osobu. Međutim, stvarne okolnosti komponovanja Rekvijema istorijski su poznate i nisu tako romantične. Naime, stalno radeći i u velikom nedostatku vremena, a već poljuljanog zdravlja i uz velike finansijske probleme, Mocart je imao pred sobom odlazak u Prag radi izvođenja opera Don Đovani i premijere Titovog milosrđa, poručenog za kraljevsko krunisanje Leopolda Drugog, kao i premijeru Čarobne frule u Beču. Međutim, bio je obuzet porudžbinom za pisanje Rekvijema, koji je, zbog čestih košmara od groznice i instinktivno predosećajući kraj, nazvao svojom samrtnom pesmom. Na zaglavlje partiture kao vreme završetka kompozicije stavio je 1792. godinu, nadajući se da će je do tada finalizovati. Ali nije uspeo. Preminuo je 5. decembra 1791. godine, a delo je, po nalogu Mocartove udovice Konstance, koja je time osigurala isplatu porudžbine, dovršio njegov učenik Franc Ksaver Zismajer.

Iako po nazivu i početnoj nameni Rekvijem pripada žanru duhovne muzike, prožet je i teatralnošću, koja inače obuhvata veliki deo opusa ovog kompozitora. Kroz saradnju dirigenta Rafaela Pišona i italijanskog reditelja Romea Kastelučija predstavljen je novi način na koji je izvedeno ovo remek-delo muzičke istorije. Sa jedne strane, Pišon je odabrao Mocartove duhovne kompozicije, sa Kehlovim oznakama 477, 90, 122, 393, 110 i 343, i umetnuo ih između stavova Rekvijema, naglašavajući time njegovo poreklo i značaj. Za razliku od Pišonove muzičke dramaturgije, Kasteluči je razvio jednostavan, ali efektan scenski koncept koji sadrži plesne odlomke i čini da Rekvijem, odnosno misa za mrtve bude ne samo refleksija konačnosti, već da postane i proslava života. Na ovaj način Mocartov Rekvijem je prvi put predstavljen kao deo pozorišnog projekta.

Emisiju uređuje Irina Maksimović Šašić